Tình trạng tiểu không thể kiểm soát, từ tiểu són cho đến mất kiểm soát hoàn toàn bàng quang, ảnh hưởng đến khoảng .
Tiểu không kiểm soát là gì?
Tiểu không kiểm soát (incontinence) là tình trạng không kềm được nước tiểu khi ho, hắt hơi hoặc cảm giác muốn đi tiểu diễn ra đột ngột đến mức không phản ứng kịp.
Mọi người ở mọi lứa tuổi và hoàn cảnh đều có thể bị tiểu không kiểm soát, nhưng bệnh phổ biến hơn ở phụ nữ, người cao tuổi, những người có tiền sử gia đình mắc chứng tiểu không kiểm soát.
Một số yếu tố nguy cơ dẫn đến tiểu không kiểm soát:
- Mang thai
- Bị béo phì
- Mãn kinh, kích thích tố nữ suy giảm
- Bị nhiễm trùng đường tiết niệu
- Bị táo bón
- Đã phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt hoặc tử cung
- Mắc một tình trạng như bệnh đa xơ cứng, viêm khớp, tiểu đường, đột quỵ hoặc các vấn đề về tim, hô hấp hoặc tuyến tiền liệt.
- Mắc chứng sa sút trí tuệtuệ
- Đang uống một số loại thuốc trị bệnh có chất lợi tiểu, chẳng hạn như thuốc điều trị suy tim, cao huyết áp, xơ gan, suy thận...
- Dùng chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá, cà phê, trà, chocolate.
Có đến 40% người bị tiểu không kiểm soát khi mang thai do trọng lượng của bào thai gây áp lực lên bàng quang và cơ sàn chậu.
Phụ nữ trải qua mang thai, sinh nhiều con, sinh con nặng ký, phụ nữ mãn kinh, có xu hướng bị chứng tiểu không kiểm soát do các cơ sàn chậu hỗ trợ bàng quang, niệu đạo, tử cung, ruột… có thể bị tổn thương hoặc trở nên yếu hơn.
Những người ít vận động cũng dễ bị yếu cơ sàn chậu, rò rỉ nước tiểu hoặc gặp khó khăn trong việc kiểm soát dòng nước tiểu.
Các loại tiểu không kiểm soát
Có nhiều dạng tiểu không kiểm soát. Đầu tiên là tình trạng mất kiểm soát đối với áp lực lên bàng quang, xảy ra khi cười, ho, hắt hơi hoặc nâng một vật nặng, khi đó bàng quang bị sa xuống, người bệnh đột ngột són tiểu. Đa số các trường hợp là phụ nữ trung niên cho đến trước khi mãn kinh.
Một dạng khác do tâm lý của người bệnh luôn sợ bị tiểu không kịp, và do bàng quang quá nhạy cảm nên thường xuyên mắc tiểu. Đa số người lớn tuổi bị tình trạng này.
Bên cạnh đó, có trường hợp người bệnh không mắc đi tiểu nhưng nước tiểu cứ chảy ra, có thể là do nước tiểu ở bàng quang không được thải ra hết nên sau đó tự chảy ra ngoài.
Các vấn đề sức khỏe thể chất hoặc tinh thần như đi lại khó khăn hoặc suy giảm khả năng suy luận, cũng khiến người bệnh không kịp đi tiểu, dẫn đến tiểu không kiểm soát.
Ngoài ra, phổ biến nhất là tiểu không kiểm soát hỗn hợp do nhiều vấn đề khác nhau, cần sự phối hợp giữa bệnh nhân và bác sĩ để tìm ra nguyên nhân chính xác.
Chẩn đoán tiểu không kiểm soát
Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một thao tác đơn giản như ho để đánh giá tình trạng tiểu không tự chủ.
Bệnh nhân cũng có thể được yêu cầu:
· Xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng, máu hoặc các bất thường khác.
· Lập nhật ký về lượng nước đã uống, thời điểm đi tiểu, lưu lượng nước tiểu thải ra, tính cả số lần tiểu bình thường lẫn những lần tiểu không kiểm soát.
· Đo lượng nước tiểu sót lại sau khi tiểu bằng dụng cụ đặc biệt. Nếu một lượng lớn nước tiểu tồn đọng trong bàng quang ngay sau khi tiểu, có thể đường tiết niệu đang bị tắc nghẽn hoặc các dây thần kinh, cơ bàng quang gặp vấn đề.
Mời quý vị vào Audio để nghe Bác sĩ Hồ Quang Phú, chuyên khoa Sản và Hiếm muộn, trình bày về những nguyên nhân gây tiểu không kiểm soát và cách theo dõi, chẩn đoán chứng bệnh này.
