Úc và các quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung đã bắn 41 phát súng vào chiều ngày 10 tháng 4 để vinh danh Hoàng tế Philip vừa qua đời ở tuổi 99.
Thủ tướng Scott Morrison nói rằng Hoàng tế Philip có một mối liên hệ đáng kể với Úc.
“Sự hiện diện và phục vụ của Ngài ấy là một sự trấn an, một lời nhắc nhở về sự ổn định mà chúng ta thường cần trong một thế giới có thể có nhiều điều không chắc chắn. Hãy cho phép chúng tôi gửi tình yêu thương đến với Ngài.”
Hoàng tế Philip đã đến thăm Úc 21 lần, trong đó có lần dự khai mạc Thế vận hội Melbourne 1956; và tháp tùng Nữ hoàng trong những thời khắc lịch sử đối với Úc.
Nữ hoàng Elizabeth mô tả phu quân chính là động lực cho sự tại vị của bà.
Kết hôn với nữ hoàng từ năm 1947, Công tước xứ Edinburgh là người cận kề lâu nhất của một vị vua tại vị của Anh.
Với tư cách là đại diện của nữ hoàng Anh tại Úc, Toàn quyền David Hurley cho biết Hoàng tế Philip là một cựu học viên hải quân - có quan hệ chặt chẽ với Hải quân Hoàng gia Úc, là chỉ huy cấp cao duy nhất từ nước ngoài.
“Thay mặt cho người dân Úc, tôi gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới Nữ hoàng và hoàng gia, tới người dân của Khối thịnh vượng chung, và tất cả những người chia sẻ tin buồn này. Chúng tôi cảm ơn sự phục vụ của Công tước Edinburgh, sự tận tâm trung thành và yêu thương của Ngài ấy đối với Nữ hoàng, cũng như cam kết của anh ấy đối với Úc, Khối thịnh vượng chung và tất cả người dân của nữ hoàng.”
Cựu thủ tướng Úc, John Howard, nói rằng Hoàng tế Philip đã để lại ấn tượng sâu sắc cho nhiều người.
“Ngài ấy kết hợp các nghĩa vụ và đặc quyền với tư cách là phu quân của Nữ hoàng và năng lực cá nhân để tạo ra dấu ấn riêng. Ngài ấy có một khiếu hài hước tuyệt vời, và điều đó đã khiến Ngàiấy được hàng triệu người quý mến.”
Hoàng tế Philip từng là người bảo trợ hoặc là chủ tịch của gần 50 tổ chức ở Úc, giúp đỡ những người Úc trẻ tuổi trở thành những nhà lãnh đạo tương lai thông qua Giải thưởng Quốc tế của Công tước Edinburgh.
Lãnh đạo phe đối lập Anthony Albanese, người có con trai được hưởng lợi từ chương trình trao giải của Công tước xứ Edinburgh, nói rằng Hoàng tế Philip đã cải thiện cuộc sống của nhiều người trẻ tuổi.
“Trong khi vô cùng thương tiếc Hoàng tế Philip, nỗi đau của chúng tôi ít nhất cũng được xoa dịu bởi thực tế là chúng tôi cũng đang tưởng niệm một cuộc đời dài và thực sự đáng chú ý.”
Giải thưởng Công tước xứ Edinburgh được Hoàng tế Philip thiết lập vào năm 1956 để trợ giúp các cậu bé 15 tuổi phát triển các kỹ năng lãnh đạo khi bước sang tuổi trưởng thành.
Chương trình cũng trợ giúp các bé gái từ năm 1958 - và sau đó đã lan rộng ra hơn 130 quốc gia.
Peter Kaye là Giám đốc điều hành của chương trình giải thưởng tại Úc. Ông nói rằng đó là dự án đam mê của Hoàng tế Phillip.
“Ngài ấy rất năng động. Nếu bây giờ Ngài bước vào phòng, và bạn hỏi "thưa ngài, giải thưởng thế nào rồi" và nêu tên bất kỳ quốc gia nào trong số 130 quốc gia, Ngài ấy sẽ đưa ra các dữ kiện và số liệu chính xác.”
Các lá cờ trên khắp nước Úc - từ cầu Cảng Sydney đến Tòa nhà Quốc hội - được hạ xuống để tôn vinh Hoàng tế Philip. Nhưng một số chuyến đi của ông đến Úc đã tạo ra các tiêu đề quốc tế cho nhiều bình luận gây tranh cãi, bao gồm cả một lần hỏi một Người Thổ dân cao niên rằng liệu người Thổ dân có “vẫn còn ném giáo vào nhau” hay không.
Thượng nghị sĩ đảng Xanh Lidia Thorpe nói rằng Người Thổ dân Úc không đồng ý với hạ cờ của người Thổ dân để tưởng niệm Công tước.
Chủ tịch Liên minh Bảo hoàng Úc, Philip Benwell, nói rằng những nhận xét của Hoàng tế Philip đôi khi bị hiểu nhầm, nhưng ông có một sự thân thiện lâu dài với nước Úc.
“Ngài ấy đến thăm các nhà máy, đi bộ trong rừng, đi thăm động vật hoang dã. Ngài ấy quan tâm đến mọi thứ mà Ngài ấy nhìn thấy. Ngài ấy là kiểu người muốn thân thiện với mọi người. Và Ngài ấy thường pha trò, điều này đôi khi bị hiểu nhầm. Nhưng Ngài ấy không có ý xúc phạm.”
Hoàng tế Philip qua đời chỉ hai tháng trước sinh nhật lần thứ 100 vào ngày 10/6. Ông đã trải qua những ngày tháng cuối đời bên cạnh Nữ hoàng Elizabeth.
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
