Sơ lược vụ kiện
Được sự giúp đỡ của 5 tổ hợp Luật sư, trong đó hai tổ hợp Luật sư là Quỹ Bảo Vệ Quyền Môi Trường (Environmental Rights Foundation), Hội Luật Sư Bảo Vệ Môi Trường (Environmental Jurist Association) tại Đài Loan, đã kiện tổng cộng 24 đối tượng, trong đó có Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, công ty mẹ là tập đoàn Formosa Plastics Group, những công ty khác có đầu tư vào Hà Tĩnh, cùng các thành viên ủy ban quản trị và cổ đông của các công ty này.
Các nguyên đơn chủ yếu là ngư dân, chủ tàu đánh cá, và các nhà điều hành kinh doanh ngành công nghiệp liên quan đến đánh cá hoặc công nhân.
Vụ kiện cáo buộc các quan chức của công ty Đài Loan không bồi thường thỏa đáng cho nạn nhân, khôi phục lại khu vực ven biển và trả lại sinh kế cho người dân địa phương.
Họ muốn có bồi thường 4 triệu đôla Mỹ cho 7.875 nạn nhân.
Thông báo của Hội Công lý cho Nạn nhân Formosa cho biết Hội này "là một tổ chức vô vụ lợi, có tư cách pháp nhân, được Chính phủ Liên bang Hoa Kỳ công nhận và đăng ký tại New Orleans, Louisiana.
Hội được thành lập để giúp đỡ các nạn nân của thảm họa môi trường Formosa và khi cần có quyền đại diện các nạn nhân để khiếu kiện tại các tòa án cũng như các cơ quan bảo vệ môi trường trên toàn thế giới. Hội có thành viên ở 10 quốc gia trên thế giới, trong đó có Hoa kỳ và Úc".
Các hoạt động của JfFV
- Họp báo quốc tế:
Cuộc họp báo quốc tế được tổ chức ngay trước Tòa án thành phố Đài Bắc lúc 09:30 sáng 11/6 tại số 131 đường Bác Ái, Khu Trung Chính, Đài Bắc. Trong cuộc họp báo này, các luật sư đại diện cho các nạn nhân và đại diện của Hội Công Lý cho Nạn Nhân Formosa (JfFV) tuyên bố lý do của vụ khiếu kiện cho báo chí quốc tế, Đài Loan và người dân Đài Loan. Sau đó toàn bộ những người tham gia cuộc họp báo tiến vào tòa nộp hồ sơ khiếu kiên dày hàng trăm trang.
Thành phần tham dự: Đại diện các tổ chức phi chính phủ tranh đấu cho môi trường tại Đài Loan và hết lòng ủng hộ nạn nhân Formosa như: Hiệp Hội Theo Dõi và Thực Thi Công Ước Liên Hiệp Quốc (Covenant Watch); Hiệp Hội Thúc Đẩy Nhân Quyền Đài Loan (Taiwan Association for Human Rights); Văn Phòng Trợ Giúp Công Nhân, Di Dân Việt Nam (Vietnamese Migrants and Immigrants Office); Quỹ Bảo Vệ Quyền Môi Trường (Environmental Rights Foundation), Hội Luật Sư Bảo Vệ Môi Trường (Environmental Jurist Association); và Giáo Sư Paul Jobin thuộc Sinica Academics. Ngoài ra còn có một phái đoàn từ Việt Nam gồm Đức Cha Hoàng Đức Oanh, một số Linh mục đại diện cho các nạn nhân đến từ 2 giáo phận Vinh và Hà Tĩnh, nơi có những nạn nhân bị ảnh hưởng nặng nề cả về môi trường lẫn bị đàn áp nhân quyền của nhà nước Việt Nam.
VoteTV ngay ngày 11/6 có thu lại cuộc họp báo quốc tế này:
- Các hoạt động khác: được công bố ngày 10/6/2019 còn cho biết:
" Sau khi nộp đơn tại tòa án Đài Loan, tổ hợp luật sư của tổ chức Quốc Tế Quyền Môi Trường (Earth Rights International) tại New Jersey, Hoa Kỳ sẽ đại diện cho các nạn nhân và JfFV nộp một đơn kiện khác tại tòa án Liên Bang về môi trường tại tiểu bang New Jersey, nơi có bản doanhh của Công ty Formosa USA. Đây là công ty có cổ phần lớn cũng như đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành Công Ty Hưng Nghiệp Gang Thép Formosa Hà Tĩnh.
" Trước đó, tổ hợp luật sư Larochelle Avocats tại Canada cũng đã thay mặt Hội JfFV đưa đơn khiếu nại trước Ủy Ban Nhân quyền tại Liên Hiệp Quốc vào ngày 27 tháng 5, 2019 vừa qua yêu cầu Liên Hiệp Quốc thành lập nhiều Ủy Ban Điều tra để xem xét và đánh giá những sai phạm cũng như đưa ra những biện pháp đền bù và theo dõi sự cải thiện môi trường đã bị ô nhiễm sớm trở về nguyên trạng."
JfFV lên án VN vi phạm nhân quyền trầm trọng đối với nạn nhân Formosa
cũng nhắc lại thảm hoạ môi trường do Formosa Hà Tĩnh gây ra và còn tố cáo nhà cầm quyền Việt Nam vi phạm nhân quyền trầm trọng đối với nạn nhân Formosa.
"Công ty FHS đã xả thải hóa chất độc hại vào biển Hà Tĩnh khiến cá chết phơi trắng bụng trên 250 km đường biển của 4 tỉnh miền trung Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, và Thừa Thiên Huế. Hành động này đã ảnh hưởng lên hệ sinh thái biển, làm hàng trăm ngàn ngư dân và những người sống bằng những nghề liên quan mất đi nguồn sinh sống do tổ tiên bao đời truyền lại.
"Sau nhiều cố gắng biện bạch trốn tránh, vào ngày 30/6/2016, công ty FHS nhận lỗi và lập tức tuyên bố bồi thường 500 triệu đô la Mỹ mà không có một cuộc điều tra nào để tìm hiểu sự thiệt hai thực sự là bao nhiêu. Số tiền này nghe thì rất lớn nhưng so với số người dân bị ảnh hưởng là trên 4 triệu người thì con số bồi thường này không thấm vào đâu. Điều sai phạm của công ty FHS là thay vì đền bù cho người dân, Formosa đã đưa cho nhà nước Việt Nam. Cho đến nay chưa ai được biết rõ số tiền này được phân chia ra sao? Một số đông người dân bị thiệt hại cho đến nay họ vẫn chưa nhận được bất kỳ sự đền bù nào. Một số đông khác cho biết đền bù rất ít so với những thiệt hại về vật chất, sức khỏe và tinh thần mà họ đã trải qua.
"Ngoài ra, nhà nước Việt Nam đã đánh đập có thương tích và bỏ tù nhiều người chỉ vì họ đã nói lên tiếng nói đòi công bằng cho nạn nhân Formosa. Có nhiều người đã bị bắt, bị bỏ tù với những bản án nặng nề 5, 7, 10, 14, 20 năm. Một số khác còn đang trốn lánh khiến gia đình bị cắt chia đã ba năm qua và chưa biết đến bao giờ mới đoàn tụ."
