Avustralya’ya İngilizler suçluları, Fransızlar bilim adamlarını gönderdi

Suçlularla yüklü ilk İngiliz gemi konvoyu Avustralya’ya ulaştıktan 12 yıl sonra, Napoleon Bonaparte da Avustralya’ya 2 gemi gönderdi. Fransız gemilerinde suçlular değil, doğa bilimci ve jeolojistlerden oluşan 22 kişilik bir ekip vardı. Fransız ekibin Avustralya çalışmaları 215 yıl sonra Avustralya’da sergilenecek.

Géographe and Naturaliste artist unknown Source: Public Domain

Géographe ve Naturaliste adlı gemiler, Napoleon Bonaparte’ın ayırdığı bütçeyle Kaptan Nicolas Baudin komutasında 27 Ekim 1800’de Fransa’dan ayrıldı. Gemilerin yüküne paha biçilemezdi. Zamanın en parlak zooloji, botanik ve jeoloji uzmanları ve bu uzmanların yardımcılarından oluşan 22 kişilik bilim ekibi, güneydeki kıtayı inceleyecek, bilinmeyen güney kıyılarını haritalandıracak, hayvan, bitki ve taş örnekleriyle geri dönecekti. Gemiye, bilim adamlarının keşiflerinde kullanacakları yine paha biçilmez, bilimsel aletler yüklendi. Gemiler tam anlamıyla bir laboratuar, ressam stüdyosu haline getirilmişti.

Ekipteki iki ressam, Charles-Alexandre Lesueur ve Nicolas-Martin Petit, çizdikleri Aborijin resimleri, Avustralya hayvanları, bitkileri ve doğasını gösteren resim ve skeçleriyle, Avrupa’ya; güneydeki yeni kıtayı ilk gösterenler arasında yer aldı. Petit’ten önce Aborijin resmi çizen fazla kişi bilinmiyor. Aborijinleri çizerken onlara insani açıdan yaklaşması ve empatisini çizgilerine yansıtması dönemi için dikkat çekiciydi.

By Nicolas-Martin Petit Source: Public Domain

Kaptan Baudin’in o zamanki adıyla New Holland’a yaptığı keşif yolculuğu, Fransızların Avustralya’ya gönderdiği üçüncü keşif koluydu. İngilizlerin ilk keşif kolu ise, Baudin yola çıktıktan 9 ay sonra, Kaptan Matthew Flinders önderliğinde İngiltere’den yola çıkacaktı.  

Gemiler yolda, bilim adamlarından 10’unu hastalık nedeniyle Mauritius’ta indirmek zorunda kaldı. Géographe ve Naturaliste Tasmania’ya 1802 Ocak ayında ulaştı ve adanın barışsever yerlileriyle iyi ilişkiler kurdular. Gemiler ayrılarak üç yıl süreyle Avustralya kıyılarında gezdi. Kaptan Baudin yolda tüberkilozdan öldü. Yolculuğu, 22 bilim adamından sadece 6’sı tamamlayabildi.

1804 yılında Fransaya ulaştıklarında önceden bilinmeyen 2 bin 500 yeni canlı türü kayıt altına alınmıştı. Paris Ulusal Doğa Müzesi’ne 200 bin canlı hayvan, kürk, bitki ve tohum örneği teslim edildi. Bu canlı hayvan ve bitkilerden bazıları imparatoriçe Josephine Bonaparte’ye hediye edildi. Kanguru dahil pek çok hayvan Malmaison Şatosu’nun bahçesinde yaşadı, Avustralya’dan getirilen canlı bitkiler bahçeye dikildi. Bu hayvanların torunları hala Paris’teki botanik bahçelerinde bulunuyor.

imparatoriçe Josephine Bonaparte’a hediye edilen hayvanlar Malmaison Şatosu’nun bahçesinde. By Charles Alexandre Leseur Source: Public Domain

The Art of Science: Baudin's Voyagers 1800-1804 sergisi 30 Haziran – 11 Aralık 2016 tarihleri arasında Güney Avustralya Maritime Museum’da izlenebilir. Sergi gelecek yıl Tasmania, Batı Avustralya ve ACT’de de açılacak.