Tsiaj kav xyoo thiab kev saib caij nyoog

12 zodica animals - Woodpeace - Pixabay

12 tug tsiaj kav xyoo -Woodpeace Source: Pixabay

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Nchaiv Khwb Xyooj uas yog Hmoob Australia ib tug laus neeg tham txog qhov tseem ceeb ntawm 12 tug tsiaj kav xyoo rau Hmoob tej kab lis kev cai ntau yam, hais tsis ntsees rau cov kev saib yaig, mus kev deb rau ib qho qhov twg, ua lagluam, mus plob hav zoov. Nws piav tias tsis yog Hmoob xwb yeej tseem muaj lwm tsav neeg Asia los yeej coj ntseeg raws cov teej cim zwj (calendar) uas muaj 12 tug tsiaj kav xyoo no thiab.


Nchaiv Khwb Xyooj yog Hmoob ib tug laus neeg uas paub zoo txog Hmoob tej kab lis kev cai yuav los tawm tswv yim txog tias 12 tug tsiaj kav xyoo ho tseem ceeb li cas rau Hmoob tej kab lis kev cai.

Nws hais tias 'raws li tau laus qhia los mus no mas ntau tsav neeg li Nplog, Thaib, Suav thiab Nyab laj no mas yeej ntseeg raws li 12 tug tsiaj kav xyoo.'

Thaum ub ces txiv yawm saub xav tias nws yuav xaiv ib cov tsiaj los ua cov tshiaj kav xyoo tab sis yuav xaiv cov tshiaj nyeg xwb ces yuav tsis ncaj lawm - ces thiaj li muaj feem xyuam rau neej thiab dab tib si. Ces txiv yawm saub thiaj li muab 6 tus tsiaj nyeg 6 tus tsiaj qus coj los ua cov tshiaj ib tug kav ib xyoos txwm 12 lub hlis. 

'Tam sim no Hmoob mus nyob teb chaws Meskas ces lawv txawj ntse lawm ces lawv kuj los mus muab teeb tau tso rau hauv ntaub ntawv ib yam li mab sua cia lawm, tab sis peb cov laus nyob teb chaws no (Australia) ces peb kuj muab teeb tsis tau cia li mab sua.'

'Cov tsiaj no se nws tseem ceeb kav hli tiag tiag - Peb Hmoob mas raws li peb keeb kwm es niam txwv keeb kwm raws li Hmoob teej Hmoob tug Hmoob kev lis kev los mus ib txwm coj los mus mas - lub 12 hlis ntuj Hmoob xaus ces lub 1 hlis ntuj Hmoob xiab tuaj mus ces Hmoob yeej thwm tias yog xyoo tshiab lawm, zoo li xyoo no yog tsov xyoo ces Nyuj los tag ces Tsov los txais xyoo no mus lawm tod.'

'Tus xib fwb qhia kuv los mus no mas, qhia 12 tug tsiaj no, ib yam tias tus tsiaj kav xyoo no yog Tsov xyoo lawm ces tus tsiaj nyob sab tov es hauv ntaub ntawv lawv muab teeb yuav tsum los pab Tsov, ces 2 tug tsiaj no los mus kav xyoo.'

'Ib yam li lub 1 hlis no ces yog Tsov xyoo ces Tsov yog tus kav, ces xaus rau hnub 30 ntawd ces tus txuas ntxiv ntawd yog tus kav rau lub 2 hlis ntuj. Nws yeej muaj nws ib tug tsiaj kav 1 lub hli.'

'Yog tias muaj ib tug neeg ho muaj mob es hais kom kuv pab saib ces kuv lov tsuag tsuag lub caij nyoog tag ces, kuv saib hnub nws mob ntawd yog hnoob lub hli xiab li cas, thaum pes tsawg moo nws mob, ua li hnoob ntawd yog tus tsiaj dab tsi kav, thaum mob ntawd yog tus tsiaj dab tsi lawm. 12 tug tsiaj no mas 6 moo sawv ntxov no ces yeej yog tus thib 1 ntawd los taab (los pib), tab sis 7 moo ces nws muaj nws ib tug tsiaj los mus nres rau lub caij ntawd, ces 8 moo nws muaj nws ib tug ces 12 xyuaj moo no ces yog 12 tug tsiaj ntawd 1 tug kav 1 xuab moo. Yog lov tau cov caij nyoog no raws raws hnub raws hli yeej tsis yuam kev mas tus neeg mob ntawd mas yog lawv kom peb saib ces, peb saib kiag ces yog khaub thuas xwb los peb paub hais tias tej zaum yog qoob khaub thuas xwb, yog tus neeg uas Hmoob hais tias mob hnyav lawm es yeej txaus txhawj txaus coj mus tso rau doctor pab lawm no ces peb lov kiag cov caij nyoog ntawd tag xwb ces peb yeej hais tau tias tej zaum yuav siv neeg siv yaig siv dej siv tshuaj yuav tsum siv kws kho mob pab tiag tiag rau qhov tias nws tus mob no yog mob rau lub caij nyoog zoo li no lawm.'

Ib yam tias ib qho khoom poob yog lawv kom peb saib no peb lov tsuag tsuag cov caij nyoog no xwb ces peb hais tau tias tej zaum yog ib tug txiv neej khaws tau koj qhov khoom no, noog mus tej zaum yuav muab rau koj. 

Peb hais tau no mas peb lov cov tshiaj no tsuag tsuag tag ces peb yeej paub hais tias hnoob no yog tus tsiaj dab tsi hnoob, hnoob no yog lub hli xiab li cas, peb yeej paub tau hais tias thaum lub caij nyoog zoo li no ces yam ntxwv ces yog txiv neej lawm, yog tias peb lov tsuag tsuag li qhov khoom no poob lawm tab sis tus khaws tau ntawd yog ib tug poj niam no, ces ces peb xyuas hnub ntawd lov caij nyoog xwb ces peb hais tau xwb ces ib chim ces lawv nrhiav tau ces lawv yeej cia li muab rov qab rau tus neeg ntawd lawm. 

Ces ib tug tham dhau ib tug tias tus no mas hais lus mas hais raug kawg, nrhiav thaum twg yeej tau raws li nws cov lus nws hais ntawd tiag tiag. 

Qhov Hmoob pheej ntseeg, pheej hais tias kom koj pab saib koj pab saib no Hmoob ntseeg ces yog Hmoob ntseeg qhov peb lov cov caij nyoog no es peb xyuas tau meej meej. 

Kuv neeg Hmoob no es kuv ntseeg tau hais tias lov cov zim txwv saib cov caij nyoog no tau tseeb tshaj plaws mas yog kuv ib tug txiv ntxawm tam sim no tsis muaj sia nyob hauv ntiaj teb no lawm. Lawv tuaj thov nws mus pab no nws yeej xam maj hais tau hais tias nej tus neeg mob heev tsawv, thaum neb sawv kev kiag no yog neb sawv lub caij nyoob li no, tab sis neb tuaj tsis ncav kuv tsis tau txog kuv ces tej zaum txoj sia twb tsis muaj lawm. Kuv mus pab tsis tau neb es neb txhob tu siab, neb rov qab mus tsev no. Lawv mus txog ces yog nkaus li yawg hais. Nkawv tuaj lawm xwb ces txog tom kev ces tus neeg ntawd txoj sia twb yaj lawm.

Peb tus txiv ntxawm no mas yeej hais tau npaum li uas Hmoob hais tias hais tau npaum li ib tug saub. 

Hos peb los nyob rau sab Phwv Nyawj no mas, muaj ib tug yawm txiv Hmoob Hawj los hais lus toos tib yam nkaus li ntawd. Ces kuv mam li noog tus yawm txiv Hmoob Hawj ntawd ces nws hais rau kuv tias 'Me tub koj twb kawm txog 12 tug tsiaj no ces lov ntawm cov tsiaj no xwb ces, qhov kuv cia li muab hais tau rau sawv daws no ces yog kuv lov ntawm 12 tug tsiaj no xwb. Nws muab los mus li ntawd thiab xwb no ces raws nraim li peb tus txiv ntxawm uas qhia kuv txiv lawv xwb thiab ces, kuv ntseeg ntawm Hmoob kev lis kev cai ntawm 12 tug tsiaj ntawd ces kuv ntseeg los mus li no xwb.

Rau qhov tias peb Hmoob no mas peb thwm tias lub xyoo niaj xyoo no mas peb lub hli Hmoob thaum ub Hmoob txiv yawg nyob ntuj xeeb tej txawm es Hmoob niam Hmoob txiv tshwm sim los mus ces huab tais ntuj yeej muab rau Hmoob hais tias Hmoob saib lub hli saum ntuj xwb. Ces lub 12 hlis ntuj Hmoob ntawd xaus kiag ces lub 1 hlis ntuj Hmoob xiab tawm tuaj mus ces Hmoob yeej siv li no. 

'Raws li kuv paub mas tam sim no Lis Txais hais hais uas cov neeg nyob hauv ntiaj teb no cov ntseeg tau li peb cov no ces muaj tsawg tsawg lawm. Tam sim no kuv muab mloog ces tus khaws tau Hmoob keeb kwm zoo tshaj plaws ces tsuas yog li txais lawm xwb, hos dua li lwm tus ces zoo li tham los lam tham xwb muab tsis tau keeb kwm zoo li tej laus ib txhij muab los mus ntawd lawm nas.'

12 tug tsiaj kav xyoo no mas raws li cov neeg li peb Hmoob, Suav, Thaib Nplog, mas raws li peb nyob rau sab ntuj tim ub tid es peb loj hlob los mus no mas, cov neeg no yeej siv 12 tug tsiaj los kav xyoo tib yam nkaus li ntawd. 

Kuv nug Nchaiv Khwb Xyooj tias - dua ntawm tej koj hais no lawm ne ho puas siv coj los laij lub caij nyoog zoo thiab phem tsam ib ntsis tej zaum mus hauj lwm ho yuav raug teeb meem, los yog mus ua lagluam ntawd puas siv tej caij nyoob nod, puas cuam tshuam li no thiab? 

Nchaiv Khwb teb tias - nws yeej cuam tshuam txog rau qhov ntawd thiab. Ib yam tias yog koj sawv tau lub caij nyoog zoo, koj lov cov tshiaj ntawd yog lub caij nyoog zoo ces koj mus ces zoo nkaus li yeej tsis muaj teeb meem. Koj mus tau rau lub caij nyoog tsis zoo mas txawm hais tias sib yaum tau plaub leej los yog tsib leeg mus, es tua qaib mus noj sus tom kev, mus txog tom kev xwb ces noj sus ces saib cov ko taw qaib ntawd xwb ces twb paub hais tias muaj ib tug yuav tsis kam nrog plaub tug ntawd mus, ib tug yuav rov qab. Thaum saib kiag ntawd ces ib pliag me ntsis xwb ces ib tug yeej hais tias - ab! tej zaum ntshe nej mus nej kuv tsis mus kuv yuav rov qab. No ces ib tug ntawd cia li lem rov qab lawm. Hmoob ntseeg tau hais tias cov tsiaj uas kav hnoob no mas Hmoob yeej ntseeg tau zoo li no.

Ces rws li Hmoob niam Hmoob txiv Hmoob tej laus ib txwm coj los mus mas, txij thaum peb Hmoob khiav Suav tuam tshoj los mus ces tej laus tuag tag, thiab muab peb ntaub ntawv ua poob tag, ces peb Hmoob yeej tsis muaj ntaub muaj ntawv los txob rau los nyob rau xov tshoj ntawd es Yaj Soob Lwj thiaj li hasi tias nws yog tus los qhia Hmoob tus ntaub tus ntawv rov qab tawm tuaj rau Hmoob no ces Hmoob mam rov qab muaj ntawv xwb hos, Hmoob tsis muaj ntaub muaj ntawv los mus ces Hmoob los mus siv luag teej luag tug siv luag ntaub luag ntawv lawm xwb ces zoo nkaus Hmoob saib Hmoob tsis tseem ceeb lawm xwb. 

 rau hnub zwj Teeb (Thursday) thaum 6 pm AEDT thiab hnub zwj Hnub  (Sunday) thaum 11 am AEDT los yog koom tau ntxiv ntawm ,, thiab  los yog download  kom koj mloog tau SBS Hmong.  


Share