آقای بیژن تحولات اخیر کشور را بطور اجمالی در سه بخش به بررسی گرفت ؛ عرصه سیاسی، بخش اقتصادی و سیاست‌های سختگیرانه اجتماعی گروه طالبان.
در مورد عرصه سیاسی آقای بیژن می‌گوید که افغانستان دچار انزوای سیاسی در جهان شده و هیچ یک از کشورهای جهان اداره طالبان را به رسمیت نمی‌شناسد و علت اساسى آن سياستهاى سختگيرانۀ اين گروه بخصوص در ارتباط به حقوق زنان مى باشد.
در بارۀ بخش اقتصادی او می‌گوید، تحریم‌های که بالای گروه طالبان از سوی جامعه جهانی وضع شده اكنون بر افغانستان نیز تحميل شده اند، که در نتیجه آن تا اندازه‌ای اقتصاد ملی افغانستان فلج شده و سطح بیکاری بلند رفته است. او می‌افزاید که در نتیجه این تحریم‌ها، کمک‌های اقتصادی که قبلاً به افغانستان فراهم مى شد، حالا قطع شده اند.
او با اشاره به سیاست‌های سختگیرانه اجتماعی گروه طالبان می‌گوید که در نتیجه این سیاست‌ها افغانستان دچار بحران بشری بی‌سابقه شده است که بیش از نصف نفوس به کمک‌های عاجل بشری ضرورت دارند، ميزان بیکاری بلند رفته است و شاهد فرار مغزها و سرمایه از افغانستان هستیم.
«بناءً در کل، افغانستان در وضعیت خیلی دشوار قرار گرفته؛ اما شاهد جنگ تمام عیار در افغانستان نیستیم.»
(Photo by Javed TANVEER / AFP) (Photo by JAVED TANVEER/AFP via Getty Images) Source: AFP / JAVED TANVEER/AFP via Getty Images
در اين ضمنسازمان ملل متحد در تلاش است تا راه‌های برای تعامل با طالبان جستجو كند.
اما آقای بیژن می‌گوید که این ادعاهای طالبان نیاز به بررسی دارد و باید از سوی نهادهای مستقل بررسی ودیده شود که تا چه اندازه فساد مهار شده است و پروژه‌های توسعه‌ای عملی مى شوند.
او می‌گوید یکی از مشکلات عمدۀ در افغانستان عدم دسترسی به معلومات است.
«در قسمت امنیت فزیکی تا اندازه‌ای پیشرفت‌های صورت گرفته و جنگ تمام عیار وجود ندارد؛ اما این موضوع بر می‌گردد به تعریف ما از امنیت و صلح.»
«امنیت تنها این نیست که جنگ و کشتار نباشد؛ بلکه امنیت یک مسأله همه جانبه است که امنیت فزیکی، امنیت ذهنی، امنیت اقتصادی و انواع دیگر را در بر می‌گیرد. اما دیده می‌شود که مردم در وضعیت بسیار دشوار قرار داشته و احساس امنیت ندارند.»
در مورد به رسمیت شناختن حکومت گروه طالبان از سوی جامعه جهانی، آقای بیژن می‌گوید: «مسایلی‌که برای به رسمیت شناختن حکومت‌ها به سطح بین‌المللی مطرح استند، اینست که، آیا حکومتی‌که ایجاد می‌شود مبتنی بر نورم‌ها و قوانین بین‌المللی است یا نه؟ در آن به حقوق بشر و حاکمیت قانون احترام وجود دارد یا خیر؟»
«برای به رسمیت شناختن یک حکومت، مسأله مهم، موضوع نمایندگی است که بستگی به مشروعیت داخلی و چگونگی آن دارد. در این‌جا هم انتخابات مطرح می‌شوند و هم این که آیا حکومت مورد قبول تمام مردم قرار دارد یا خیر؟»
آقای بیژن می‌گوید که با بررسی موضوعات یاد شده، در می‌یابیم که برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان راه درازی در پیش است و طالبان فاصلۀ زیادی برای رسیدن به آن دارند.
(Photo by Wakil Kohsar / AFP) (Photo by WAKIL KOHSAR/AFP via Getty Images) Source: AFP / WAKIL KOHSAR/AFP via Getty Images
«اگر گذشته را بررسی کنیم، این‌ها برای ایجاد راه‌حل دوامدار در افغانستان موثر نبودند. گروه طالبان نیز موثر نبودند.»
او گروه‌های مقاومت را به دو بخش تقسیم می‌کند و می‌گوید: «ما می‌توانیم گروه‌های مقاومت را به دو بخش: یک بخش که از طریق فعالیت‌های مدنی در برابر گروه طالبان فعالیت می‌کند و بخش دیگر که از طریق فعالیت نظامی به مقاومت خود دوام می‌دهد، تقسیم کنیم.»
«آن‌های‌که از طریق فعالیت‌های نظامی به مقاومت و مخالفت دوام می‌دهند، کدام چالش بزرگ سیاسی را ایجاد نکرده اند.»
آقای بیژن ابراز نظر مى كند که افغانستان در وضعیت کنونی باقی نخواهد ماند، و با تغییر اجماع منطقه‌ای وضعیت افغانستان نیز تغییر خواهد کرد.
او برای حل بحران کنونی افغانستان یک راه حل سیاسی سه بعدی را پیشنهاد می‌کند که به اساس آن در قدم نخست افغان‌ها در مورد آیندۀ کشور باید با هم به توافق برسند. در قدم دوم توافق را در منطقه نیز بدست بیاورند و در نهایت با قدرت‌های جهان هم به توافق برسند.
«برای بدست آوردن این توافقات، نیاز به يك دولت همه‌شمول مبنی بر ارادۀ مردم وجود دارد که هدف اساسی آن خدمت‌گذاری به مردم باشد.»
