Văn thư Liên Hiệp quốc
Ngày 29/6/2020 vừa qua, Liên Hiệp Quốc đã công bố ra thế giới văn thư mà hai Báo cáo viên Đặc biệt của tổ chức này đã gửi cho chính phủ Việt Nam ngày 30 tháng 4 năm 2020, tức trước đó đúng 60 ngày.
Văn thư này yêu cầu chính phủ Việt Nam phải giải trình về các hành vi hăm doạ, sách nhiễu, và đàn áp nhiều người vì họ có ý định tham gia, hoặc đã tham gia hội nghị về tự do tôn giáo hay niềm tin khu vực Đông Nam Á tại Bangkok (Thái Lan) năm 2019.
Những trường hợp được nêu trong văn thư:
"(1) Các tín đồ Cao Đài đã bị ngăn cản không cho tham dự hội nghị: Bà Nguyễn Xuân Mai, Ông Phạm Tấn Hoàng Hải, Ông Nguyễn Văn Thiệt, Ông Trần Ngọc Sương và Bà Lương Thị Nở. Họ là những người đã từng tham dự một hay nhiều hội nghị SEAFORB từ năm 2015 đến năm 2018. Có người bị công an đến nhà ra lệnh cấm tham gia và có người đã bị chặn ở cửa khẩu và bắt phải quay về."
"(2) Các giáo dân thuộc Giáo Xứ Cồn Dầu đã bị chặn tại phi trường Đà Nẵng khi họ trở về từ Thái Lan: Ông Huỳnh Ngọc Trường, Cô Nguyễn Thị Hoài Phương, Cô Nguyễn Phạm Thuý Ái và Cô Ngô Thị Liên. Họ bị tách riêng ra mỗi người một phòng và bị thẩm vấn trong 2 tiếng đồng hồ. Họ bị vặn hỏi về thành phần tham dự, thành phần ban tổ chức, ai tài trợ chuyến đi của họ... Công an cáo buộc rằng họ tham gia một hội nghị phi pháp do một tổ chức phản động tổ chức để nói xấu chính quyền. Qua tuần sau, chính quyền địa phương đã huy động công an hộ tống các xe ủi đất đến giật sập 15 căn hộ của các giáo dân ở Giáo Xứ Cồn Dầu, trong đó có nhà của các người kể trên. Ông Trường và Cô Hoài Phương, sợ bị bắt, đã phải chạy thoát ra khỏi Giáo Xứ Cồn Dầu và ẩn náu ở nơi khác. Ông Trường sau đó đã bị chặn bắt tại cửa khẩu ở Lao Bảo khi định sang Lào; ông đã bị đánh đập, tịch thu máy điện thoại và bắt nộp phạt 4 triệu VND mặc dù ông có hộ chiếu hợp lệ để xuất cảnh."
"(3) Thượng Toạ Thích Thiện Phúc, đi cùng đoàn giáo dân Cồn Dầu, cũng bị chặn tại phi trường và đưa vào phòng riêng thẩm vấn với những câu hỏi và cáo buộc tương tự. Thương Toạ Thích Thiện Phúc trước đây trú trì Chùa An Cư ở Sơn Trà, Đà Nẵng. Chùa này bị chính quyền đập nát vào tháng 9 năm 2018."
"(4) Tín đồ Tin Lành người Tây Nguyên Nay Y Ní bị gọi lên đồn công an vài ngày sau khi trở về từ hội nghị SEAFORB. Công an đã vào lục soát nơi ở của Ông Ní ở Bình Dương. Qua tuần sau, do áp của công an, bệnh viện nơi Ông làm việc đã sa thải Ông."
"(5) 2 trường hợp bị cấm xuất cảnh dù không liên quan đến hội nghị SEAFORB: Ngày 20 tháng 11, LM Nguyễn Đình Thục đã bị cấm xuất cảnh khi lên đường sang Tokyo để chào đón Đức Giáo Hoàng trong chuyến công du Nhật Bản. Văn thư cho biết Linh mục Thục là một người bảo vệ nhân quyền và đã từng báo cáo các vi phạm nhân quyền ở Việt Nam với LHQ. Ngày 30 tháng 11, Ông Trần Quốc Tiến, tín đồ Cao Đài chân truyền, đã bị cấm xuất cảnh sang Úc để dự lễ tốt nghiệp đại học của con gái – Ông Tiến đã dự hội nghị SEAFORB năm 2015, cũng ở Thái Lan."
Văn thơ đề ra 7 yêu cầu cho chính quyền Việt Nam:
1. Bình luận về các cáo buộc được ghi trong văn thư.
2. Giải thích tại sao các cá nhân tham gia hội nghị quốc tế lại bị thẩm vấn, và giải trình sự phù hợp của hành vi thẩm vấn này chiếu theo Công Ước Quốc Tế về Quyền Dân Sự và Chính Trị (ICCPR).
3. Cho biết căn cứ thực tế và pháp lý nào để chặn bắt ông Huỳnh Ngọc Trường ở Lao Bảo, và cho biết là đã có mở cuộc điều tra về sự bạo hành nhắm vào ông ấy.
4. Cho biết căn cứ thực tế và pháp lý đằng sau vụ ủi sập 15 căn hộ của các giáo dân Cồn Dầu và chứng minh rằng hành vi này không phải là sự phân biệt đối xử đối với một cộng đồng tôn giáo.
̀5. Mô tả các biện pháp mà chính quyền Việt Nam đã thực hiện để bảo vệ quyền tự do tôn giáo hay niềm tin chiếu theo Điều 18 của ICCPR.
6. Cung cấp căn cứ pháp lý cho việc theo dõi, tra khảo và cấm xuất cảnh đối với tất cả những ngưởi đã tham gia hội nghị SEAFORB từ năm 2015 đến năm 2019 mà mục đích là tiếp xúc và cung cấp thông tin cho các đại diện và các cơ chế nhân quyền của Liên Hiệp Quốc.
7. Trình bày đầy đủ chi tiết về các biện pháp thực thi để ngăn ngừa các hành động hăm doạ và trả thù đối với các cá nhân hoặc các người bảo vệ nhân quyền khi họ tìm cách hợp tác với iên Hiệp Quốc hay đại diện của các tòa đại sứ.
Xem văn thư Báo cáo viên Liên Hiệp Quốc gửi chính quyền Việt Nam ngày 30 tháng 4, 2020 .
Lý do Việt Nam bị cảnh cáo
Trong phần ghi âm đầu trang, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng, Giám đốc điều hành và Chủ tịch BPSOS cho biết việc công bố rộng rãi văn thư vừa kể cho công luận quốc tế tỏ tường là một hình thức cảnh cáo thái độ im lặng của Hà Nội sau khi văn thơ này được gởi cho Việt Nam đã 60 ngày mà không được phúc đáp.
Theo quy định của Liên Hiệp Quốc, 60 ngày là thời hạn chót để trả lời những văn thư của tổ chức này.
Ông Nguyễn Đình Thắng cũng cho biết "các trường hợp được nêu trong văn thư kể trên có nhiều triển vọng sẽ được đưa vào bản báo cáo về hăm doạ và trả thù mà Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc sẽ công bố vào tháng 9 tới đây tại buổi họp khoáng đại của Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc".
