Nhà lãnh đạo Lao động được nhớ đến như là một ‘larrikin’ (cao bồi) vốn đoàn kết nước Úc thành một mối.
Ông Bob Hawke đã ở chức vụ Thủ tướng gần 9 năm trời và ông không xấu hỗ với tên gọi là ‘người Úc chân chất’ tại dinh The Lodge.
Thế nhưng những người biết rõ về ông với tên tục là ‘Hawkey’ là một người mê gái, thích uống bia và vào lúc cao điểm, ông còn được biết dưới tên là ‘ông (được ủng hộ) 75 phần trăm’.
Ông là vị Thủ tướng duy nhất chào đời tại Nam Úc, được học bổng Rhodes và lập được một kỷ lục tại đại học Oxford, đó là nốc cạn một ly bia chỉ trong 11 giây. Một điều được xem là bình thường, là ông có thể uống cạn 20 ly bia trong một lần cụng ly.
Ông tham dự các hoạt động của nghiệp đoàn và là Chủ tịch Tổng Công Đoàn Úc châu ACTU vào năm 1969 và được biết đến nhiều từ đó.
Chỉ sau hai năm ông được nổi tiếng như một ngôi sao nhạc rock, ông có thể lật đổ lãnh tụ đối lập Bill Hayden hồi năm 1983, trong cuộc phỏng vấn gay cấn với ký giả Richard Carleton.
“Ông Hawke, xin hỏi ông có cảm thấy đôi chút bối rối tối nay khi tay ông vấy máu hay không?”
"Đó là một câu hỏi buồn cưởi và ông biết đó là chuyện lố bịch, khi bàn tay tôi chẳng vấy máu chút nào”, ông Bob Hawke trả lời.
Không biết được âm mưu thay đổi quyền lãnh đạo, Thủ tướng thời bấy giờ là ông Malcolm Fraser kêu gọi mở cuộc bầu cử tức khắc vào cùng buổi chiều hôm đó.
31 ngày sau, ông Bob Hawke trở thành vị Thủ tướng thứ 23 của nước Úc, trong một cuộc bầu cử mà vị Thủ tướng đương nhiệm bị thất cử với số phiếu lớn lao. Sau đó ông chiến thắng trong 2 lần tái cử.
Mặc dù thừa hưởng một ngân sách thiếu hụt, chính phủ của ông đã đạt được thỏa thuận giữa chủ nhân và nghiệp đoàn dẫn đến việc tăng lương và chế độ hưu bổng bó buộc, thả nổi đồng đô la, bãi bỏ các bảo vệ mậu dịch và thị trường, cũng như giảm bớt luật lệ trong ngành ngân hàng.
Ông khuyến khích người dân Úc cải thiện giao dịch với các láng giềng phương bắc, khi thành lập APEC tức Hợp tác Kinh tế Á châu Thái bình dương, bảo vệ Kakadu, ngăn chận đập Frankin tại Tasmania và dẫn đầu cuộc chiến của thế giới chống lại việc khai mỏ ở Nam Cực.
“Chúng ta đã khai thác quá nhiều từ trái đất nhưng trả lại rất ít, nay là lúc để cho rằng đã đủ rồi”.
Ông Hawke cũng mang lại bản quốc ca mới cho nước Úc và một Quốc hội mới nữa.
Thế nhưng có một số thất bại xảy ra, trong lễ kỷ niệm 200 năm lập quốc của nước Úc đã xảy ra những cuộc biểu tình phản chiến lớn nhất chống lại cuộc chiến Việt Nam, Thủ tướng Bob Hawke cũng đưa ra hứa hẹn về một hiệp ước chấp nhận Tuyên cáo Barunga của các trưởng lão Thổ dân, thế nhưng 3 thập niên qua những người chủ truyền thống vẫn mải chờ đợi.
Ông yêu thich các môn thể thao và việc nầy giúp ông tiếp xúc nhiều với công chúng và có lúc gần như bị mù, do một lỗi lầm khi chơi cricket khiến ông phải khẩn cấp gặp bác sĩ nhãn khoa.
“Ông có một trí thông minh tuyệt vời, niềm đam mê lớn lao và sự can đảm không kém. Điều nầy giúp ông trở thành vị Thủ tướng Lao động phục vụ lâu dài nhất”, Scott Morrison.
Ông là người có những cảm xúc cao độ, khi ông khóc công khai khi từ chối việc ông can thiệp để các cáo buộc đối với con gái ông được hủy bỏ.
“Tôi chẳng can thiệp với thẩm phán hay bất cứ ai khác trong vụ nầy “.
Và ông đã rơi nước mắt sau vụ thảm sát ở Thiên An Môn tại Bắc kinh Trung quốc. Ông loan báo các sinh viên Trung quốc đang học tại Úc có thể được ở lại.
Ông cũng dẫn đầu khối Thịnh Vượng Chung trong việc chống lại kỳ thị chủng tộc, nổi tiếng trong việc tranh luận với Thủ tướng Anh quốc thời đó.
Tổng trưởng Ngân khố là ông Paul Keating thách thức quyền lãnh đạo nhưng thất bại và ngồi ở hàng ghế sau, tiết lộ rằng ‘thỏa thuận Kiribilli’ để trao lại quyền hành sau 2 nhiệm kỳ.
“Tôi do dự trong việc nầy vì lúc đó tôi có niềm tin vững chắc rằng, tôi sẽ tiếp tục là vị Thủ tướng tốt nhất để hướng dẫn chính phủ đi đến chiến thắng’.
Ông Keating thay thế ông Bob Hawke sau 2 nhiệm kỳ của ông nầy, đánh dấu việc cai trị của ông Bob Hawke chấm dứt.
Ông là vị Thủ tướng Lao động đầu tiên bị chính đảng mình chối bỏ, chứ không phải là do công chúng.
Ông ly dị người vợ sống chung trong 39 năm là bà Hazel, vốn là người yêu từ lúc học chung trường, để kết hôn với văn sĩ Blanche d’Alpuget, người đã từng gắn bó với ông trong một thời gian dài. Ông đã làm lành với bà vợ cũ khi bà bị chứng sa sút trí tuệ, nay đã quá cố.
Ông không hề chán nản với chuyện chính trị, nhưng từ bỏ thói quen hút xì gà và chơi ô chữ để làm gương cho các thế hệ lãnh đạo Lao động mai sau.
Ông đã vào bệnh viện sau những gì ông gọi là chứng run rẩy hồi tháng 5 năm 2018, và vào dịp Giáng sinh ông tiên đoán Lao động sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử liên bang sắp tới, thế nhưng ông lo sợ ông còn sống để chứng kiến chuyện nầy.
Là nhưng cổ súy cho nan y tử quyền hay quyền được chết, chúng ta biết được chính xác Hawkey được nhớ đến như thế nào qua câu nói.
“Tôi hy vọng mọi người sẽ nhớ đến tôi là một Bob Hawke, như là một gả yêu mến đất nước, quí mến nước Úc và cuối cùng là một tay ‘người Úc chân chất”.
Chưa đầy 48 tiếng đồng hồ là đến cuộc bầu cử liên bang, các chiến dịch vận động tranh cử tạm ngưng trước tin tức bất ngờ trước sự qua đời của cựu Thủ tướng Bob Hawke.
Lãnh đạo Lao động Bill Shorten cho biết, nước Úc mất một người con yêu quí.
“Di sản của ông sẽ tồn tại mãi mãi, ông Bob Hawke đã thay đổi nước Úc và giúp cho nước Úc khá hơn. Ông đoàn kết người dân Úc lại với nhau, cũng như canh tân kinh tế, thay đổi xã hội và bảo vệ môi trường.”
Còn Thủ tướng Scott Morrison mô tả ông là một ‘huyền thoại về chính trị’ vốn mang lại một ý nghĩa đặc biệt cho thế hệ của ông.
Ông Morrison cho rằng, vị cố Thủ tướng sẽ được nhớ đến về ‘khả năng độc đáo của ông khi nói chuyện với mọi người dân Úc’, từ những người phải vật lộn với cuộc sống hàng ngày cho đến các chủ doanh nghiệp.
“Ông có một trí thông minh tuyệt vời, niềm đam mê lớn lao và sự can đảm không kém. Điều nầy giúp ông trở thành vị Thủ tướng Lao động phục vụ lâu dài nhất”, Scott Morrison.
Người Việt tại Úc cũng có các phân ưu qua Facebook của SBS Việt Ngữ:
”Ông này làm thủ tướng Úc thời hậu chiến VN, ân nhân của nhiều người Việt tỵ nạn"
"Ngưỡng mộ vị Thủ Tướng có lòng nhânh đạo với người tị nạn. Xin tri ân Ngài"
”Dân Úc vừa mất một cựu thủ lĩnh tài ba, nội các do ông Lãnh đạo đã giúp dân Úc có một xã hội thịnh vượng, công bằng. Ông rất đáng được nhớ đến như một thủ lãnh giàu tình cảm, yêu thương quốc gia và dân tộc"
”Tây Ninh đồng hương hội nợ ông một ân tình trong chính sách nhân đạo khi ông đã chấp nhận nhận thỉnh nguyện thư với 2.000 chữ ký xin cho gia đình của anh Lời đoàn tụ khẩn cấp trước khi nhắm mắt vì bệnh ung thư".
Thêm thông tin và cập nhật Like
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
