Năm nay Tết Nguyên Đán nhằm vào ngày 1 tháng 2 dương lịch và là năm Nhâm Dần, hiện thân là con Hổ hay Cọp.
Tiến sĩ Phan Quang là giảng viên cao cấp Nghiên cứu Trung Hoa và Á Châu thuộc đại học New South Wales cho biết, lễ hội mùa Xuân kéo dài 15 ngày, cho đến rằm tháng giêng âm lịch còn gọi là Lễ hội Đèn Lồng.
“Tết Nguyên đán là ngày bắt đầu của một năm Âm lịch. Dựa vào chu kỳ của mặt trăng, nó còn có thể được gọi là Tết Âm lịch hay Lễ hội mùa xuân”.
“Nó được tổ chức ở Trung Quốc và các nước Đông Á khác như Nam Bắc Hàn, Việt Nam, Nhật Bản, cộng đồng người Hoa và nhiều quốc gia khác tại Úc”.
“Nó có lịch sử lên đến 4 ngàn năm, bắt đầu từ triều đại nhà Hạ hoặc nhà Thương ở Trung Hoa.”
Còn Tiến sĩ Cai Giang làm việc trong Chương trình Ngôn ngữ Trung Quốc Hiện Đại, tại Phân Khoa Văn hóa, Lịch sử và Ngôn ngữ thuộc Đại học Quốc gia Úc, cho biết, tổ chức Tết Nguyên đán ở Úc là cơ hội tuyệt vời để mọi người từ khắp nơi trên thế giới, tìm hiểu về các nền văn hóa Trung Quốc, Đông Nam Á và Đông Á nói chung.
”Đây là một sự kiện văn hóa có lịch sử lâu đời và rất phong phú, mang tính biểu tượng cùng ý nghĩa gắn liền với nó”.
“Tết Nguyên Đán rất quan trọng đối với những người Úc gốc Hoa và những người Úc khác đến từ Nam Bắc Hàn, Việt Nam hoặc các quốc gia khác gốc từ đông nam và miền đông Á Châu”.
“Thế nhưng những người bên ngoài văn hóa Trung Hoa hoặc văn hóa Đông Á, bằng cách ăn mừng Tết Nguyên đán hoặc Tết Âm Lịch, họ có thể hiểu thêm về văn hóa Trung Hoa, về văn hóa cuả cả bán đảo Triều Tiên, về tất cả các nhóm người khác nhau có nguồn gốc từ Đông Á và phần Đông nam của Châu Á.”
Còn Lễ hội Đèn Lồng được tổ chức vào ngày rằm tháng giêng âm lịch.
Source: Getty Images/d3sign
“Nó còn được gọi là Lễ Hội Đèn Lồng, vì qua truyền thống này mọi gia đình sẽ làm chiếc đèn lồng nhỏ này cho con cái của họ, rồi sẽ thắp sáng những chiếc đèn lồng bên ngoài cửa nhà theo đúng nghĩa đen.”
“Chúng ta có thể quay trở lại lịch sử thì ngay từ thời nhà Đường bên Trung Hoa, sẽ có sự kiện quy mô lớn này vào ngày đó; trẻ em sẽ mang theo đèn lồng để cùng gia đình đi chợ.”
Với tiến sĩ Phan Quang, tết Âm lịch tại Úc được tổ chức theo nhiều cách thức khác nhau.
“Tết Nguyên Đán được tổ chức qua ẩm thực, ăn bánh bao cá, tụ tập với gia đình và với bạn bè.”
“Cộng đồng người Hoa cũng tổ chức các hoạt động và hội thảo, giới thiệu kiến thức về văn hóa Trung Hoa.”
“Ngoài ra, múa lân, múa rồng và màu đỏ được coi là sắc màu rất may mắn.”
“Người Trung Hoa cũng có truyền thống tặng phong bì đỏ cho trẻ em, thường được gọi là tiền lì xì.”
Trong khi đó cô Iris Tang lớn lên ở lục địa Trung Hoa và chuyển đến Úc sống hồi 20 năm trước.
Cô cho biết, sự khác biệt chính yếu giữa các lễ kỷ niệm ở Úc và nội địa Trung Hoa là tại quê hương, có một kỳ nghỉ lễ dài trùng với lễ kỷ niệm Tết Nguyên đán và đây là thời điểm hàng trăm triệu người về quê để đoàn tụ gia đình, tất nhiên là khi không có giới hạn COVID-19.
Theo cô, thức ăn là một phần quan trọng trong lễ kỷ niệm năm mới tại Úc, cũng như ở Trung Hoa.
“Cá nhân tôi ăn Tết với gia đình và bạn bè ở đây tại Canberra, bằng cách chuẩn bị vô số thực phẩm và chúng tôi ngồi quanh bàn làm hàng trăm chiếc bánh bao từ Đêm giao thừa.”
“Sau đó bất cứ khi nào tôi có thời gian, tôi sẽ làm thức ăn nhiều hơn để có thể trữ đông sau đó, quí vị có thể ăn chúng bất cứ khi nào trong suốt lễ kỷ niệm năm mới, thường kéo dài trong khoảng 15 ngày, cho đến lễ hội Đèn Lồng, diễn ra vào Ngày 15 Tết âm lịch.”
Mặc dù tại Trung Quốc ngày nay sử dụng lịch Gregorian, nhưng lịch truyền thống của Trung Hoa điều chỉnh các ngày lễ, chẳng hạn như Lễ hội Đèn Lồng ở cả Trung Quốc và các khu vực ngoại quốc.
Source: Getty Images/Kiszon Pascal
Cũng tương tự dù Trung Quốc ngày nay sử dụng lịch Gruzia, nhưng lịch truyền thống của Trung Quốc cũng được sử dụng rộng rãi ở Hoa Lục và trong số những người Hoa ở nước ngoài, vì nó chỉ định các ngày lễ truyền thống, chẳng hạn như Tết Nguyên đán, Lễ hội Đèn lồng và tiết Thanh Minh, còn được gọi là ngày tảo mộ.
Lịch nầy cũng cung cấp chi tiết truyền thống về ngày tháng trong năm, mà mọi người sử dụng để chọn ngày lành tháng tốt cho đám cưới, đám tang, chuyển nhà hoặc bắt đầu kinh doanh, cũng Tiến sĩ Phan Quang giải thích.
“Lịch truyền thống của Trung Hoa là âm lịch, được hình thành dựa trên sự chuyển động của mặt trăng và mặt trời, do đó nó tính đến quỹ đạo của Mặt trăng quanh Trái đất và quỹ đạo của Trái đất quanh Mặt trời.”
“Vì vậy trong lịch này, ngày bắt đầu của tháng được xác định bởi giai đoạn của mặt trăng.”
“Như vậy trong hầu hết các lịch âm, các tháng có độ dài 29 hoặc 30 ngày.”
Các kiểu mẫu khác biệt nhau về lịch truyền thống Trung Hoa được tìm thấy trên khắp Đông Á.
Mỗi năm, Tết Âm lịch có thể nhằm vào tháng giêng hay tháng hai.
“Tết vào khoảng từ cuối tháng Giêng đến tháng 2 và ở trong phạm vi này, năm nay xảy ra vào tháng Hai.”
“Vậy tháng nào trong âm lịch là bắt đầu mùa Xuân và Lễ hội mùa xuân được tổ chức vào ngày đó.”
“Nếu bạn nhìn vào sự khác biệt giữa lịch âm và lịch Gregorian, thì lịch Gregorian là lịch dương.”
“Đó là lịch của Cơ đốc giáo, dựa trên vị trí của mặt trời, về căn bản là liên quan đến các vì sao.”
Trong khi đó Tiến sĩ Craig Smith là Giảng viên Cao cấp về Nghiên cứu Dịch thuật Hoa Ngữ, tại Viện Châu Á thuộc Đại học Melbourne.
Ông nầy đã sống ở Đài Loan và Nam Hàn trong vài năm và có một số kỷ niệm tuyệt vời, về đón Tết Nguyên đán ở cả hai nơi.
Tiến sĩ Smith cho biết ở Nam Hàn, Tết Nguyên đán là thời điểm nhằm tưởng nhớ tổ tiên.
Vào ngày đầu năm mới, mọi người thức dậy và dọn bữa ăn cho tổ tiên đã khuất, để tưởng nhớ đến họ và mời họ đồ uống, cũng như gia đình Phật Giáo sẽ đọc kinh vào năm mới âm lịch.
Ông cho rằng có nhiều yếu tố trong việc cử hành Tết Âm lịch tùy thuộc vào các nước, khác hơn là Trung Quốc.
Chẳng hạn như, truyền thống múa lân thường thấy trong các dịp diễn hành vào ngày Tết Âm lịch.
“Khi các học giả nhìn vào truyền thống múa lân này, họ thực sự nhìn lại hàng ngàn năm trước và chúng ta từ lâu đã biết rằng, rất nhiều truyền thống, tôn giáo, âm nhạc, nghệ thuật đã du nhập vào đất nước Trung Hoa, từ phương tây hoặc trung Á, đặc biệt là dọc theo con đường tơ lụa nổi tiếng.”
“Rất có thể truyền thống này có nguồn gốc bên ngoài Trung Hoa với rất nhiều người đã kết nối nó với truyền thống Ba Tư, dựa trên phân tích ngôn ngữ và lịch sử.”
Trong khi đó một cung hoàng đạo tại Trung Quốc, bắt đầu và kết thúc một Năm mới.
Mỗi năm trong chu kỳ 12 tháng hay 12 con giáp được đại diện bởi một con vật và mỗi con vật có thuộc tính danh của riêng mình.
Theo thứ tự, đó là Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi.
Tiến sĩ Phan Quang nói rằng, có một truyền thuyết về 12 cung Hoàng đạo của Trung Quốc.
“Bắt đầu từ việc Đức Ngọc Hoàng muốn triệu tập một cuộc họp, sau đó có 12 con giáp tranh nhau và chúng cố gắng về đích.”
“Và rồi ai về đích trước, như con thứ nhất là con Chuột và con thứ hai là Trâu, v.v. sau đó các cấp bậc khác, tùy theo đích xác đạt được trong cuộc họp.”
“Vì vậy, 12 con giáp có liên quan đến huyền thoại nói trên.”
Bà cho biết, con Hổ biểu tượng cho sức mạnh và kiểm soát mọi việc, vốn là một sự chuyển đổi cần thiết cho cả thế giới khi nhân loại đối phó với đại dịch COVID-19.
“Con Hổ tượng trưng cho sự lãnh đạo, quyền uy, và sức mạnh”.
“Chúng ta cần có được sức mạnh của loài hổ, đặc biệt là sau đại dịch. Mọi thứ vẫn không thể đoán trước được.”
“Quí vị biết nói về đại dịch ở giai đoạn này, chúng ta đã và đang đi trải qua rất nhiều đợt đại dịch ở các quốc gia khác nhau, nếu chúng ta có thể kiểm soát được mọi thứ, như con hổ và dũng cảm đối mặt với điều đó, dẫn đầu để có thể đối phó với đại dịch, qua việc tăng cường khả năng miễn dịch và tự bảo vệ bản thân.”
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
