Đảm nhận chức vụ này từ năm 2012, TNS Smith hiện là Phụ tá Bộ trưởng Đối lập về Cạnh tranh, Từ thiện và Ngân khố.
Kính mời quý thính giả theo dõi cuộc nói chuyện sau đây giữa Hưng Việt và TNS Dean Smith về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam cùng các vấn đề trong dòng chính trị chính mạch hiện nay.
Hưng Việt: My name is Viet, like Vietnam.
TNS Smith: À, Viet.
Hưng Việt: Viet Tran. Thank you Senator Smith.
TNS Smith: Hello to SBS listeners whether they're here in Darra in Brisbane or in my home state of Perth, Western Australia. SBS is a great broadcaster, very important in bringing the news of our vibrant multicultural communities to other multicultural communities but to Australians more generally. I'm a big fan of the SBS.
(Translation: Xin chào các thính giả của SBS dù họ đang ở Darra, Brisbane hay ở Perth, tiểu bang Tây Úc, quê hương tôi. SBS là một cơ quan truyền thông tuyệt vời, rất quan trọng trong việc đưa tin tức về các cộng đồng đa văn hóa sôi động của chúng ta đến các cộng đồng đa văn hóa khác và đến người dân Úc nói chung. Tôi là một fan hâm mộ lớn của SBS.)
Hưng Việt: Dạ trước hết tôi xin cảm ơn Thượng nghị sĩ Smith từ Tây Úc. Tôi thực sự ngạc nhiên và ấn tượng với những gì tôi nghe được về ông trong hội nghị này.
TNS Smith: Thank you very much. It's always great to be here in Queensland, a long way from Western Australia, but I was delighted to be able to come here and continue to show my support for the Vietnamese community and the great work that they have been doing for almost 50 years.
(Translation: Cảm ơn ông rất nhiều. Thật tuyệt vời khi được đến Queensland, một chặng đường dài từ Tây Úc, nhưng tôi rất vui khi có thể đến đây và tiếp tục thể hiện sự ủng hộ của mình đối với cộng đồng người Việt cũng như công việc tuyệt vời mà họ đã làm trong gần 50 năm qua.)
Hưng Việt: We must thank you for coming all the way from Western Australia to this conference. Senator Smith, I have heard during the introduction that you have a very close relationship with our community in Perth. So how close is it and what have you achieved together?
(Translation: Chúng tôi phải cảm ơn ông đã từ Tây Úc đến hội nghị này. Thượng nghị sĩ Smith, tôi đã nghe trong phần giới thiệu rằng ông có mối quan hệ rất chặt chẽ với cộng đồng của chúng tôi ở Perth. Vậy nó thân thiết đến mức nào và các ông đã cùng nhau đạt được những gì?)
TNS Smith: I like to think that the relationship between myself and the Vietnamese community in Western Australia is a very very strong one and it's strong for a couple of reasons…
(Translation: Tôi nghĩ rằng mối quan hệ giữa tôi và cộng đồng người Việt ở Tây Úc là rất bền chặt và nó bền chặt vì một vài lý do. Cha tôi là một thành viên của Quân đội Úc đã phục vụ tại Việt Nam khi còn rất trẻ từ năm 1967 đến năm 68, vì vậy tầm quan trọng của việc đứng lên chống lại chế độ chuyên chế, bảo vệ nhân quyền và nước Úc có vai trò quan trọng trong việc ủng hộ khát vọng cho một Việt Nam dân chủ . Đó là điều mà tôi đã học hỏi và đánh giá cao khi còn rất nhỏ.
Thêm vào đó, nơi có nhiều người và gia đình Việt Nam định cư ở Tây Úc cũng là nơi tôi lớn lên khi còn trẻ. Vì vậy, trong khu phố của chúng tôi, ở trường tiểu học và trung học của tôi, có những gia đình người Việt. Nhiều người trong số họ vừa mới đến Úc. Đây có lẽ là vào cuối những năm 70 và đầu những năm 80. Vì vậy, tôi ý thức được rằng Úc đang mở rộng vòng tay đón nhận nhiều sắc dân khác nhau, mang nền văn hóa khác biệt của họ đến Úc. Và với tư cách là một thượng nghị sĩ, theo thời gian, tôi đã nhận ra tầm quan trọng của việc hỗ trợ các hoạt động nhân quyền cho cộng đồng của họ ở các quốc gia khác. Quan sát của tôi là theo thời gian, người Úc đã chú trọng nhiều hơn đến các vấn đề nhân quyền nói chung và nhiều cộng đồng, cho dù họ là những cộng đồng đã thành lập như cộng đồng người Việt hiện nay hay là những cộng đồng mới như Miến Điện hay giống như những cộng đồng khác, họ mong muốn được thấy trong chính sách đối ngoại của Australia, họ rất coi trọng các giá trị nhân quyền.)
Hưng Việt: You mentioned quite a few times about human rights. So, what are your views about human rights situation in Vietnam at the moment?
(Translation: Ông nhắc đến nhân quyền khá nhiều lần. Vậy quan điểm của ông về tình hình nhân quyền ở Việt Nam hiện nay như thế nào?)
TNS Smith: At the moment, the Australian government is seeking to strengthen its relationship with the Vietnamese government. It is doing that for a number of reasons…
(Translation: Hiện tại, Chính phủ Úc đang tìm cách tăng cường mối quan hệ với chính phủ Việt Nam. Họ đang làm điều đó vì một số lý do. Cần có sự hợp tác khu vực lớn hơn trong nỗ lực của chúng ta nhằm theo kịp sự bành trướng lãnh thổ của cộng sản Trung Quốc. Tôi là người tin rằng bạn có thể có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các quốc gia khác và cũng có thể thảo luận về nhân quyền. Tôi không tin rằng bạn phải hy sinh các cuộc đối thoại về nhân quyền và các mối quan ngại về nhân quyền để có được một mối quan hệ bền chặt. Và để công bằng với chính phủ mới và tân Thủ tướng, tôi nghĩ những nỗ lực đã được thực hiện bởi chính phủ này cũng như những nỗ lực của chính phủ trước đó nhằm bảo đảm việc trả tự do cho người Úc gốc Việt đang bị giam giữ vì sự đấu tranh của họ là một dấu hiệu mạnh mẽ và tích cực. Và tôi rất vui mừng được hỗ trợ và đưa ra quan điểm với cựu Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne về vấn đề đó.
Vì vậy, vấn đề nhân quyền ở Việt Nam không như chúng ta mong muốn và không như chúng ta mong đợi như những công dân Úc vốn rất coi trọng và thực hành các vấn đề nhân quyền cũng như có một nền dân chủ mạnh mẽ và sôi động. Điều đó không có nghĩa là thành tích nhân quyền của chúng ta là hoàn hảo, nhưng tôi nghĩ chúng ta có trách nhiệm duy trì đối thoại và yêu cầu chính phủ Việt Nam quan tâm hơn đến các vấn đề nhân quyền vì sự coi trọng cao độ đối với nhân quyền đi đôi với các quốc gia hùng cường và thịnh vượng.)
Hưng Việt: Of course when you have a dialogue it's a conversation of two sides, so we need to have a response from the other side as well. You think we get a receptive response from either Chinese government or Vietnamese government on human rights, or both of them?
(Translation: Tất nhiên khi đối thoại là cuộc đối thoại của hai bên, nên chúng ta cũng cần có phản hồi từ phía bên kia. Ông nghĩ chúng ta nhận được phản hồi để tiếp thu từ chính phủ Trung Quốc hay chính phủ Việt Nam về nhân quyền, hay cả hai?)
TNS Smith: I think the honest answer to that at the moment is no, we don't. But what's required is tenacity, persistence, mutual respect. That does not mean being quiet on these issues…
(Translation: Tôi nghĩ câu trả lời trung thực cho vấn đề đó vào lúc này là không. Nhưng điều cần thiết là sự kiên trì, bền bỉ, tôn trọng lẫn nhau. Điều đó không có nghĩa là im lặng trước những vấn đề này và tôi là người tin rằng sự nhất quán trong quan điểm, sự kiên trì trong một số vấn đề nhất định sẽ giúp chính phủ Việt Nam đánh giá cao rằng đây không chỉ là những điều mong muốn có mà còn là phải có trong các mối quan hệ của chúng ta. Và tôi nghĩ đây chính là lý do tại sao cộng đồng người Việt lại quan trọng và có đóng góp mạnh mẽ đến như vậy. Chính phủ Úc dù là chính phủ Đảng Tự do hay Đảng Lao động đều rất quan tâm đến những nguyện vọng của cộng đồng người Việt tại Australia về nhân quyền mạnh mẽ hơn và kết quả nhân quyền tốt đẹp hơn từ các cuộc đàm phán của chúng tôi với Việt Nam.)
TNS Dean Smith (thừ nhì từ trái) cùng các quan khách và tân, cựu chủ tịch CĐNVTD Liên bang Úc
(Translation: Một vấn đề chính trị khác hiện nay ở Úc là vấn đề trưng cầu dân ý. Ông có thể cho chúng tôi biết quan điểm của ông về điều đó được chăng?)
TNS Smith: I believe we must apply greater effort to tackling disadvantage. I'm voting NO to this particular referendum idea, but I am voting for a different form of constitutional recognition in the future.
(Translation: Tôi tin rằng chúng ta phải nỗ lực nhiều hơn để giải quyết những bất công. Tôi đang bỏ phiếu ‘Không’ trong cuộc trưng cầu dân ý lần này, nhưng tôi sẽ bỏ phiếu thuận cho một hình thức khác nhằm công nhận hiến pháp trong tương lai. Viết một tấm séc trắng vào bản Hiến pháp là điều không đúng, không công bằng và không dân chủ. Có một cách tốt hơn để chính phủ theo đuổi ý tưởng cụ thể này, nhưng họ đã quyết định không trả lời các câu hỏi, quyết định không cung cấp thông tin chi tiết cho mọi người và yêu cầu người Úc áp dụng một ý tưởng mạo hiểm và nếu nó không thành công thì chúng ta không thể đi ngược lại. Hiến pháp là văn kiện nền tảng đã mang lại cho người Úc, cho dù họ là những người Úc đầu tiên trên hạm đội đầu tiên, cho dù họ là những người di cư tiếp theo như cộng đồng người Việt, thực sự ngay cả những người Úc đầu tiên, những người anh chị em bản địa của chúng ta, đã được hiến pháp này bảo vệ tốt, được hiến pháp này và nền dân chủ nghị viện của chúng ta hỗ trợ tốt. Đây là một hành động bất cẩn và liều lĩnh và tôi nói với mọi người rằng, bỏ phiếu Không cũng được. Bạn có thể bỏ phiếu Không và nói với chính phủ rằng chúng tôi muốn thấy một ý tưởng tốt hơn, chúng tôi muốn thấy một ý tưởng an toàn hơn và với tư cách là một người tin tưởng vào nhân quyền ở nước ngoài nhưng cũng bảo vệ nhân quyền ở đất nước của mình, tôi cảm thấy rất tự tin và tôi hy vọng rằng mọi người sẽ tin tưởng vào quan điểm của tôi về điều này nhưng tôi bỏ phiếu Không.)
Hưng Việt: Thank you Senator. You are the assistant, shadow assistant minister for competition so what do you think about the quota airline business?
(Translation: Cám ơn thượng nghị sĩ. Một vấn đề khác mà ông đã đề cập đến mà tôi muốn hỏi ông vì ông là Phụ tá Bộ trưởng Đối lập về Cạnh tranh, vậy ông nghĩ gì về vấn đề hạn chế các chuyến bay?)
TNS Smith: Competition, lower airfares, better service are more important to Australians now than they have ever been before…
(Translation: Cạnh tranh, giá vé máy bay thấp hơn, dịch vụ tốt hơn hiện nay quan trọng hơn bao giờ hết đối với người Úc. Người Úc gốc Việt, người Úc gốc Ấn Độ, người Úc gốc Miến Điện muốn duy trì kết nối với gia đình của họ và họ muốn duy trì kết nối với gia đình khi họ đang sinh sống ở Úc nhưng họ cũng muốn duy trì kết nối khi đi du lịch nước ngoài, gặp gia đình họ. Không phải tất cả mọi người đi nước ngoài đều đi holiday. Nhiều người đang ra nước ngoài để duy trì kết nối. Nhiều người đang đi du lịch trong đất nước của chúng ta, trong các tiểu bang của chúng ta, để duy trì kết nối với gia đình họ. Thật là rất đáng thất vọng khi hội đồng quản trị Qantas và ban lãnh đạo Qantas có quá nhiều câu hỏi nghiêm túc cần trả lời về cách họ điều hành hoạt động kinh doanh của họ. Tôi luôn bắt đầu cuộc đàm thoại với Qantas bằng cách cảm ơn nhân viên Qantas trên máy bay và tại sân bay vì họ đã làm việc rất tốt. Đây là đang nói về ban quản lý, CEO và hội đồng quản trị của Qantas.
Có một điều mà chính phủ có thể làm rất nhanh chóng, đó là khôi phục chế độ giám sát của ACCC để cho phép tất cả chúng ta xem liệu các máy bay có bay đúng giờ hay không, giá vé có được tính công bằng hay không, các dịch vụ có ở mức độ phù hợp hay không. Chính phủ có thể làm điều đó ngay bây giờ, ông Jim Chalmers có thể làm điều đó ngay bây giờ. Chúng ta đã có bản báo cáo giám sát của ACCC từ ba đến năm năm rồi. Những gì đã được tiết lộ bộc lộ phần lớn mức làm việc kém cỏi của Qantas. Vì vậy, đó là hành động mà chính phủ có thể thực hiện bây giờ vì nó sẽ cho phép những người như chúng ta thấy chính xác những gì đang xảy ra trong ngành hàng không. Người Úc được phục vụ tốt hơn nhờ cạnh tranh nhiều hơn chứ không phải ít hơn và nếu điều đó có nghĩa là trao cho Qatar quyền tiếp cận nhiều hơn, nếu điều đó có nghĩa là trao cho bất kỳ ai quyền tiếp cận lớn hơn, thì tôi nghĩ rằng đây là những điều cần phải minh bạch và các quyết định nên được đưa ra vì lợi ích quốc gia và đó chính là việc giảm giá và cung cấp dịch vụ tốt hơn.)
Hưng Việt: Thank you for your time and we wish you all the best and hope you enjoy your stay in Brisbane. And thank you for coming to our conference.
(Translation: Cảm ơn ông đã dành thời giờ và chúng tôi chúc ông mọi điều tốt đẹp nhất cũng như hy vọng ông tận hưởng kỳ nghỉ ở Brisbane. Và cảm ơn ông đã đến tham dự hội nghị của chúng tôi.)
TNS Smith: It's my pleasure. It's my pleasure. And thank you to the great work that the Vietnamese community does do and will continue to do for decades to come. Thank you.
(Translation: Đó là niềm hân hạnh của tôi. Đó là niềm vui của tôi. Và xin cảm ơn những công việc tuyệt vời mà cộng đồng người Việt đã và sẽ tiếp tục làm trong nhiều thập kỷ tới. Cảm ơn.)
Hưng Việt: Very good. Thank you.
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
