Chúng tôi đang ở tại Story Bridge Hotel là một cái Pub ở ngay dưới chân cầu Story của thành phố Brisbane ở Kangaroo Point, thì hàng năm vào ngày Australia Day, nơi này có tổ chức một cuộc đua rất là đặc biệt gọi là cuộc đua gián thì trong đó ban tổ chức có tổ chức khoảng 10 cuộc đua, mỗi cuộc đua có khoảng 25 cho tới 30 con gián, trên lưng mỗi con gián có ghi cái số. Và trước cuộc đua thì quý vị có thể đặt đánh cá cái con gián mà mình ưa thích, mỗi cái vé như vậy là $5.
Để tìm hiểu thêm về “lịch sử” của cuộc đua này, chúng tôi đến tìm gặp ông Jason, một trong những người thuộc Ban Tổ chức và được ông cho biết nguồn gốc của cuộc đua gián này mà theo ông có lẽ chỉ có ở Brisbane.
Jason: This is our 40th year doing it, and of course there were a couple of years we had a bit of a black because of COVID. How it started I’m not too sure which to do with the owner of the SBH...
...Đây là kỷ niệm lần thứ 40 chúng tôi tổ chức và dĩ nhiên có hai năm bị gián đoạn vì COVID. Tôi không biết chắc là nó bắt đầu bằng cách nào nhưng chắc có liên quan đến chủ nhân của Story Bridge Hotel. Tôi nghĩ có thể nó xuất phát là vì các quán rượu khác có đua ếch, đua cua và bắn bi này nọ. Nên tôi nghĩ để làm khác đi, chúng ta có Đua Gián.
Chúng tôi thường được CSIRO (Cơ quan Nghiên cứu về Khoa học và Kỹ nghệ Liên bang) cung cấp các con gián và làm chúng không sinh sản được và nếu chúng thoát được, chúng sẽ chết khá nhanh vì rõ ràng chúng ta có các nhà hàng trong khu vực, có tiệm, nhà cửa. Nhưng chúng tôi đã thay đổi người cung cấp, CSIRO không làm nữa nên chúng tôi đến những tiệm petfood.
Nếu đua hôm nay là thứ Năm thì chúng tôi nhận chúng hôm thứ Ba, trước 48 tiếng. Chúng tôi cần giữ cho chúng được mát, giữ cho chúng sống. Cũng có con sống, có con chết chỉ vì nóng quá. Hiện giờ là mùa nóng nhứt trong năm.
Jasan trong ban tổ chức đua gián
Jason: Normally we have a very good turnout. It’s going to be interesting this year because of the .. we haven’t had it for 3 years because of COVID so it’d be interesting to see how many people come today...
… Thông thường có đông người xem. Bởi vì 3 năm rồi chúng tôi mới tổ chức lại vì COVID, cho nên sẽ lý thú xem có bao nhiêu người đến dự hôm nay. Ngoài ra hôm nay còn là ngày thứ Năm nữa, nhiều người sẽ nghỉ luôn ngày mai để có một cuối tuần dài. Tuy còn sớm mà số người đến cũng đã khá tốt rồi.
Mỹ Dung: Mà anh Việt nè, nếu mà mình muốn đánh cá lên con gián nào, thì phải làm sao hả anh Việt? làm sao mà phân biệt được con nào với con nào hả anh?
Hưng Việt: Để mình nghe ông Jason giải thích đi há.
Jason: We actually write the numbers on the roaches with a white pen. Normally we start in the middle of the circle and it’s a guesswork a little bit by the outside stewards but the fast ones will get the top three anyway...
... Chúng tôi viết những con số lên chúng bằng viết mực trắng. Chúng tôi thường bắt đầu từ cái vòng tròn ở giữa. Và cũng là sự phỏng chừng chút đỉnh của mấy giám thị ở bên ngoài nhưng những con nhanh nhứt sẽ được 3 hạng đầu. Chúng tôi cố gắng giữ cho công bằng mà chúng tôi có thể và cố gắng ghi số của con chạy qua sợi dây mức đến trước nhứt.
Các giải thưởng thường được công ty rượu bia hiến tặng, năm nay là XXXX và Byron Bay Breweries. Tất cả các số tiền đánh cá trên các con gián cũng như tiền vô cửa đều được tặng cho từ thiện, năm nay là Youngcare. Chúng tôi thường quyên được khoảng $8,000. Tất cả mọi người làm việc trong các cuộc đua đều là thiện nguyện viên.
Nếu bạn được hạng Nhứt, Nhì hay Ba, thì bạn được một huy chương và riêng hạng Nhứt bạn không thắng tiền mặt nhưng bạn thắng một túi quà lưu niệm, có thể là bất cứ thứ gì, túi ba lô, khăn tắm, nón, áo thun....
Sophie Russell, Marketing Manager, Story Bridge Hotel
Sophie Russell: This is the iconic cockroach races, we have been hosting it over 40 years now, so celebrating the 40th year Doing a bit of wandering this year out on the street, on Deakin St so lots of activities happening today. The races will be kicking off shortly at 1 o’clock raising money for Youngcare...
... Đây là các cuộc đua rất biểu tượng. Chúng tôi đã tổ chức hơn 40 năm rồi và đang ăn mừng lần thứ 40. Tràn ra ngoài đường Deakin luôn nên có rất nhiều sinh hoạt đang diễn ra. Các cuộc đua sẽ bắt đầu lúc 1pm gây quỹ cho Youngcare. Năm nay chúng tôi tái hiện, lớn hơn, tốt hơn. Chúng tôi mong đợi hàng ngàn người sẽ bước qua cổng vào trong ngày hôm nay, chắc chắn sẽ tiêu thụ một lượng lớn XXXX cùng những bánh pies nổi tiếng. Hôm nay XXXX và Bundaberg Rum bảo trợ cho chúng tôi, nếu không có họ thì chúng tôi không thể làm nổi.
Cuộc đua gián này được tổ chức một năm chỉ có một lần vào ngày Australia Day tức ngày Quốc Khánh Úc. Chúng tôi nhận thấy nhiều người tham dự đã bày tỏ tinh thần yêu nước của mình bằng cách khoác lên người trang phục như nón, áo, khăn choàng mang quốc kỳ Úc. Chúng tôi tiếp xúc với hai phụ nữ như trên là bà Tracy và bà Beryl, một người sống ở Brisbane còn người kia đến thăm bạn từ Victoria.
Hai người đã vui vẻ chia sẻ những cảm nghĩ về Australia Day:
Hưng Việt: Hello Tracy and Beryl. So what does Australia Day mean to you? (Chào bà Tracy và Beryl. Ngày Quốc Khánh Úc đối với bà có ý nghĩa gì?)
Tracy: Celebrating living in a beautiful country. We are truly blessed. We don’t want to be anywhere else in the world. And the freedom we have here. It’s beautiful.
(Translation: Ăn mừng được sống ở một quốc gia tốt đẹp. Chúng ta thực sự may mắn. Chúng tôi không muốn sống ở nơi nào khác trên thế giới. Và tự do mà chúng ta được hưởng ở đây nữa. Thật tuyệt vời)
Hưng Việt: Còn phần bà?
Beryl: I come from Victoria. It’s beautiful, beautiful place we are living today.
(Translation: Tôi đến từ Victoria. Đây là một nơi tốt đẹp mà chúng ta đang sinh sống.)
Hưng Việt: What do you enjoy most about the races? (Bà thích điều gì nhứt về các cuộc đua này?)
Tracy: Just getting together with other people, just having a great day, coming out in the sunshine, having fun, celebrating all things Australia...
... Chỉ để gặp mặt những người khác, có một ngày tuyệt vời, ra dang nắng, hưởng vui, ăn mừng tất cả những gì thuộc về nước Úc.
Đúng vậy, chúng ta là một quốc gia may mắn và chúng ta được phò hộ so với những người ở Ukraine và các nơi khác không có được tự do như chúng ta.
Gia đình Beryl, Tracy
Bill: I’m very proud Australian. Oh just nice and free. You do whatever you like within reason .. and the weather. A very very relaxed atmosphere. I live down at Wynnum and it’s a very safe area, very little crime, nobody bothers you, everyone is quite friendly...
... Tôi hãnh diện là người Úc. Anh có thể làm bất cứ điều gì anh muốn trong chừng mực, cùng với thời tiết. Một không khí rất rất thoải mái. Tôi sống ở miệt Wynnum và đó là một khu vực rất an bình, ít tội phạm, không ai quấy nhiễu bạn, mọi người đều thân thiện.
Tôi có một chiếc xe gắn máy nhỏ 125cc Honda. Tôi dùng nó đi đây đi đó vì dễ kiếm chỗ đậu.
Và ông còn cho biết ông có đánh cá hai con số 12 độ 3 và con số 3 độ 4.
Bill di dân từ Anh qua Úc năm 1960
... Cuộc đua duy nhứt mà tôi đi xem và đánh cá là đua gián này. Hy vọng năm nay tôi đánh trúng được 2 con. Trước đây tôi có một con về hạng Nhì và một con về hạng Ba. Nếu về Nhứt, Nhì hay Ba, họ cho bạn một cái huy chương. Khá buồn há, những thành quả về thể thao của tôi chỉ gồm có vỏn vẹn huy chương cho hai con gián.
Có người đến từ Nam Mỹ xa xôi như anh Jorge đến từ Colombia, rất tò mò muốn biết đến một tập tục văn hóa của xứ Úc rất là xa lạ đối với anh.
Jorge: It looks interesting because you hear about other races like horse or dog or any other one but never a cockroach race, so it’s strange for me...
...Thật là thú vị bởi vì bạn chỉ nghe đua ngựa, đua chó hay bất cứ thứ gì khác nhưng chưa bao giờ nghe đua gián. Thật lạ đối với tôi. Tôi chưa từng thấy nơi nào trên thế giới mà côn trùng được đem ra để chạy đua như vậy...
Còn những người dân Úc thì sao? Mục đích chính là cùng bạn bè đến dự một sinh hoạt nhộn nhịp, cùng uống những ly bia trong tiết trời nóng oi ả của một ngày Hè Brisbane và cùng có những giây phút vui vẻ, chia sẻ nhau những tràng cười rộn rả như ba anh Andy, Geoff và Jordan.
Andy: I’ve been here quite a few times on Australia Day. Yes, best place in Brisbane to come. I like it very much and that’s why I brought my friends today to share the experience. The races? The cockroach races? Ah well it’s very Australian isn’t it? Well where else could you go to experience it? Exactly. No, I love it, I think it’s great...
...Tôi dự nhiều lần rồi vào những ngày Australia Day. Đúng là nơi tốt nhứt Brisbane để có mặt. Tôi rất thích và đó là lý do tại sao tôi rủ các bạn tôi cùng chia sẻ kinh nghiệm này.
Các cuộc đua à? Các cuộc đua gián hả? Đó là một điều đặc trưng của Úc đúng không? Đâu có nơi nào anh có thể trải nghiệm được điều này. Tôi yêu thích nó. Tôi nghĩ nó rất tuyệt vời.
Úc là một xứ sở tươi đẹp, thời tiết tốt, dân chúng tốt. Và rất nhiều nền văn hóa khác biệt và mọi người đều liên hoan hôm nay.
Và theo anh Geoff thì anh đánh cá hai độ nhưng không nhớ số mấy và quan trọng là có một trận cười thỏa thích với bạn bè, uống bia với nhau trong một ngày đẹp trời.
Andy, Geoff và Jordan
Geoff: A laugh, a good laugh. That’s it. That’s what it’s all about. Yeah good day for drinking.
(Translation: Cười, được cười thoải mái, Đó là điều chính. Vâng, một ngày đẹp trời để uống bia.)
... Còn anh Jordan thì cho biết là anh ở Wynnum và lần đầu đi xem đua gián. Khi được hỏi anh trông đợi gì ở cuộc đua gián thì anh cho biết.
Jordan: Yeah I come out for Australia Day, good Australia Day.
(Translation: Tôi đi chơi vì ngày Australia Day, một Australia Day tốt lành)
Hưng Việt: To have fun, good laugh.
(Translation: Để được vui, được cười).
Tổng cộng có 10 cuộc đua cả thảy. Đến gần 1 giờ trưa, lúc cuộc đua đầu tiên sắp sửa bắt đầu, không khí trở nên náo nhiệt hẳn lên với tất cả mọi sự háo hức chờ đợi của tất cả mọi người như chúng tôi ghi lại tại hiện trường như sau:
Kính thưa quý thính giả, bây giờ là 12 giờ 56 phút chỉ còn 4 phút nữa là sẽ bắt đầu cuộc đua đầu tiên của những con gián ‘lừng danh’ ở Brisbane. Chúng tôi kính mời quý thính giả theo dõi cuộc tường thuật của cuộc đua đầu tiên này mọi người đang nao nức đón chờ và chúng tôi thấy một đám đông đang đứng bao quanh ở cái vòng đua. Ban nhạc Tô Cách Lan đang tiến vào vòng đua để bắt đầu các cuộc đua ngày hôm nay. Quý vị có thể nghe thấy và hình dung được không khí rộn ràng và nô nức của vòng đua sắp sửa bắt đầu...
MC điều khiển cuộc đua đang bắt đầu xướng tên của những con gián đua và đây là vòng đua bắt đầu. Cái lọ đã sắp sửa được mở ra để các chú gián được thả lỏng và...và thưa quý vị mọi người đang hô hào và cuộc đua sắp sửa bắt đầu. (3, 2, 1 let’s go!) và ..và những con gián đang bay ra. Có những người ở bên ngoài đang hốt...
Medal for 1st place
Và cuộc đua nào rồi cũng có người thắng cuộc. Chúng ta hãy đến gặp và hỏi cảm nghĩ của người đã may mắn trúng Giải Nhất trong cuộc đua đầu tiên hôm nay, đó là cô Amanda.
Hưng Việt: Amanda, congratulations. And what are your feelings about winning the prize? (Amanda. Xin chúc mừng. Cô cảm thấy thế nào khi trúng giải?)
Amanda: Pretty good. It’s a nice change.
(Translation: Khá tốt. Một sự thay đổi vận may)
Hưng Việt: And what did you win?
(Translation: Cô thắng được gì?)
Amanda: 1st place. The money goes to charity. A medal for 1st place
(Translation: Hạng nhất. Tiền đi vào quỹ từ thiện. Một Huy chương cho hạng nhất)
Hưng Việt: I believe there’s a bag of souvenirs. (Tôi biết là có một túi quà kỷ niệm nữa)
Amanda: Oh wow that’s brilliant. I didn’t know that so it’s pretty good. Excellent. Thank you. Yes I’m very happy.
(Translation: Ồ, thật là tuyệt diệu. Tôi đã không biết là có như vậy. Thật tốt quá. Tuyệt thật. Cám ơn, Tôi thật là vui.)
Amanda, người thắng giải cuộc đua gián thứ 40 tại Story Bridge Hotel, Brisbane
Mọi người đến tham dự ngày hôm nay chỉ là để hòa đồng, chia sẻ niềm vui của ngày Quốc khánh của nước Úc.
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
