Có 60 ngàn quân nhân Úc đã phục vụ trong Chiến tranh Việt Nam.
Thế nhưng chúng ta không bao giờ biết chính xác, có bao nhiêu người trong số những người lính này là người Thổ Dân.
Đó là cho đến bây giờ, khi Đài Tưởng Niệm Chiến Tranh Úc Châu AWM công bố danh sách gồm tên tuổi của họ.
Ông Michael Bell thuộc bộ tộc Ngunnawal và Gômeroi là Nhân viên Liên lạc Bản địa tại AWM.
“Chúng tôi bắt đầu danh sách với 250 tên tuổi được công bố ngày hôm nay và những gì chúng tôi đang cố gắng làm, là để công chúng nhìn vào danh sách đó và xét xem, liệu chúng tôi có nhớ gia đình hoặc con cháu của họ hay không".
"Tôi cũng sẽ kêu gọi Các cựu chiến binh không phải là Người bản địa, đã từng phục vụ với các cựu chiến binh Thổ dân khác tại Việt Nam để xem xét danh sách, hầu đưa vào danh sách những quân nhân mà họ đã cùng phục vụ”, Michael Bell.
Trong khi đó ông David Williams thuộc bộ tộc Bunjalung có tên trong danh sách nói trên, ông nầy gia nhập Hải quân Úc lúc 18 tuổi.
“Vì vậy, tôi đã nhờ dì tôi đăng ký nhập ngũ cho tôi, nhưng không cho mẹ tôi biết".
"Tôi đến Brisbane và nhờ dì ấy giúp tôi lên máy bay".
"Một trong những câu hỏi đặt ra là, bạn có thể chiến đấu được không?".
"Tôi đã trả lời, những kẻ không thể đánh bại thì tôi có thể thối lui".
"Dù sao, hãy ký vào đây đi anh con trai”, David Williams.
'Bằng cách nầy, chúng ta có thể cho những người đó được công nhận là họ đã không nhận được thừa nhận vào thời điểm đó, nhưng họ có quyền được ghi nhận và tưởng nhớ”, Michael Bell
Được biết Dịch vụ Quốc gia hay quân dịch hoặc nghĩa vụ quân sự từng là bắt buộc đối với đàn ông Úc 20 tuổi, thế nhưng Thổ dân và cư dân trên đảo Torres được miễn trừ.
Dù sao thì đã có rất nhiều người, bao gồm cả ông David Williams đã đăng ký.
“Họ cho chúng tôi gia nhập và tôi cảm ơn những sĩ quan đã cho phép chúng tôi đầu quân, với những người đã ra nước ngoài hoặc ở nơi khác".
"Họ giúp cho chúng tôi những kỹ năng, để trở lại giúp điều hành cộng đồng của chúng tôi”, David Williams.
Là một sĩ quan liên lạc Thổ Dân, ông Bell cho biết, những hành động hy sinh như vậy đáng được nhìn nhận.
“Đó là một sự phản ánh tuyệt vời về sự cống hiến và sẵn sàng của những chiến sĩ Thổ dân và Cư dân trên eo biển Torres, để phục vụ bảo vệ đất nước và cũng thực hiện nghĩa vụ công dân của chính họ”, Michael Bell.
Thế nhưng đối với ông Williams, thì đó chỉ là việc người Úc hỗ trợ cho nhau vào một thời điểm cần thiết mà thôi.
“Điều đó củng cố niềm tin rằng tôi có về tình đồng đội, bạn biết không?".
"Và tôi không quan tâm việc tôi thích bạn hay không, vì nó không liên quan".
"Thế nhưng nếu bạn cần một bàn tay, tôi phải đưa nó cho bạn và nó thật tuyệt".
"Tôi biết đó không phải là công việc dành cho tất cả mọi người, nhưng tôi cảm thấy đặc biệt”, David Williams.
Trong khi đó một gương sáng dẫn đường cho sự công nhận của người lính bản địa là ông Reg Saunders đã hy sinh.
Khi mới 24 tuổi, ông là sĩ quan Thổ dân đầu tiên trong lịch sử nước Úc.
Thành tựu của ông hiện được ghi nhận tại Đài Tưởng niệm Chiến tranh Úc Châu, là cá nhân duy nhất có một phòng trưng bày đặc biệt.
Cháu cố của ông là Breanna Humes nói rằng, ông vẫn tiếp tục là nguồn cảm hứng thực sự, ngay cả sau khi ông qua đời.
“Nó chỉ cho thấy rằng những người Úc trẻ Thổ Dân đang lớn lên".
"Thành thật mà nói, chúng tôi có thể đạt được nhiều hơn những gì mọi người mong đợi”, Breanna Humes.
Trong khi đó ông Michael Bell thuộc Đài Tưởng niệm Chiến tranh Úc Châu mong muốn, có sự trợ giúp của công chúng trong việc ghi thêm nhiều tên của các cựu chiến binh Thổ Dân, nhằm nghe được những chiến tích và kinh nghiệm của họ trong cuộc chiến.
“Tôi khuyến khích mọi người đến đây và xem danh sách, qua những cái tên mà chúng tôi đã xác định và nếu có bỏ sót ai đó, xin hãy cho tôi biết".
'Bằng cách nầy, chúng ta có thể cho những người đó được công nhận là họ đã không nhận được thừa nhận vào thời điểm đó, nhưng họ có quyền được ghi nhận và tưởng nhớ”, Michael Bell.
Đó là việc nhìn nhận về sự đóng góp lớn lao của họ cho đất nước Úc thân yêu.
