Đối với Jimmy Shu, người sở hữu hai nhà hàng tại Lãnh thổ Bắc Úc, việc làm ăn đang phát triển tốt đẹp trước khi các hạn chế do coronavirus làm cơ sở kinh doanh của ông chao đảo.
Phải cho nhân viên nghỉ việc gần giống như là từ bỏ một người thân yêu, nếu như mà bạn đã làm việc với họ trong hàng năm trời, kể cả là nhân viên bán thời gian.
"Chúng tôi hoạt động như là một gia đình và khi mà bạn phải cho họ ra đi, nó rất, rất … xin lỗi.”
Ông Shu đã phải cho hầu hết các nhân viên nghỉ việc, và chỉ còn giữ lại chín nhân viên toàn thời cho hai cơ sở của ông ở Darwin và Alice Springs.
Ông nói rằng đó không phải là những thay đổi duy nhất ông phải thực hiện trong suốt đợt đại dịch.
“Với tất cả các hạn chế này, chúng tôi đã phải đóng cửa - cảm giác rất lạ, không đèn, không dụng cụ ăn ở trên bàn. Nó giống như chúng tôi làn đầu tiên mở cửa lại, hoặc là chúng tôi đã phá sản vậy. Chúng tôi đều rất ngỡ ngàng trong những ngày đầu, và việc mà chúng tôi đã phải làm đó là suy nghĩ lại cách hoạt động, và sau đó chúng tôi được phép bán đồ ăn mang đi. Ngày trước chúng tôi cũng có bán đồ mang đi nhưng giờ chúng tôi phải tập trung nhiều hơn vào đó, chúng tôi đang cân nhắc việc tham gia vào các hệ thống đặt hàng online, và tôi cũng tự mình đi giao hàng.”
Hiện nay các hạn chế coronavirus đang dần được giảm nhẹ, ông Shu đã có thể mở cửa lại theo giờ thông thường. Tuy nhiên ông cho biết thu nhập đã giảm sút mạnh.
“Chúng tôi đã giảm 60 phần trăm - có đi lên lên xuống xuống một chút nhưng có xu hướng là nó sẽ còn 40 phần trăm, và nó sẽ rất khó khăn khi mà trợ cấp lương job keeper dừng lại.”
Theo thống kê của Cục thống kê Úc, số liệu thất nghiệp cho thấy Bắc Lãnh có mức tăng tỷ lệ thất nghiệp thuộc hàng cao nhất, tăng 1.8 phần trăm và hiện đứng ở con số 7.4 phần trăm.
Mức tăng này cao hơn mức trung bình của toàn quốc, tăng 0.7 phần trăm lên đến 7.1 phần trăm.
Các tổ chức từ thiện tại Lãnh thổ Phía Bắc đã nhìn nhận một mức tăng mạnh trong nhu cầu hỗ trợ của người dân, và một số lượng khách hàng mới tăng vọt.
“Chúng tôi đã nhìn thất một số lượng lớn người đến với chúng tôi - có nhiều người là khách hàng mới và họ chưa từng tiếp cận với các hỗ trợ khẩn cấp trước đây."
Hầu hết họ là những người trước đó làm hai công việc, và giờ bỗng nhiên chỉ còn một hay thậm chí là không còn việc nào. Do đó là một số trong số họ không biết cách để đăng ký nhận hỗ trợ Centrelink và chưa từng tìm đến các hỗ trợ nào khác trước đây.
Justin Wilson làm việc tại Trung tâm Hỗ trợ Khẩn cấp tại St Vincent de Paul ở Alice Springs. Ông cho biết đây là một khoảng thời gian vô cùng căng thẳng đối với nhiều người lần đầu tiên tới trung tâm này.
“Hầu hết là những người đang ở dưới nhiều áp lực tài chính nặng nề - người hết thức ăn, họ có nhiều khoản thanh toán phải chi trả, có tiền thế chấp mua nhà, tiền trả góp mua xe - chi phí còn nhiều nữa, như là hóa đơn tiền điện. Tất cả những thứ mà họ có thể chi trả trước đây, nhưng giờ thu nhập của họ giảm chỉ còn ít hơn phân nửa.”
Và trong khi nhiều người vẫn may mắn có chỗ ở ổn định, một số đã bị buộc phải rơi vào cảnh vô gia cư.
Chúng tôi có thấy một sự tăng mạnh những người ngủ ngoài đường, ngủ trong xe, họ không có nơi nào để đi.
Ông John McBryde làm việc cho tổ chức hỗ trợ về nhà ở - Central Australia Affordable Housing. Ông nói rằng áp lực về nhà ở tại đây vốn đã tồn tại từ trước khi COVID-19 xẩy ra.
Tình trạng nhà ở tại Alice Springs và sa mạc trung tâm đang khá tồi tệ - tỷ lệ vô gia cư ở đây cao gấp 17 lần so với trung bìng toàn quốc. Và thời gian chờ duyệt nhà ở xã hội ở đây hiện tại là khoảng 4 đến 6 năm.
"Chúng tôi có một sự thiếu hụt trầm trọng nhà ở xã hội và nhà giá thấp trong khu vực trung tâm.”
Theo ông McBryde, những điều tồi tệ nhất vẫn còn chờ ở phía trước. Ông cho hay một số dịch vụ hỗ trợ người vô gia cư đã ghi nhận một lượng tăng không quá lớn những người tìm sự hỗ trợ về nhà ở, và theo ông nguyên nhân chính là các gói hỗ trợ JobSeeker và JobKeeper.
Thế nhưng một khi các hỗ trợ nàykết thúc vào tháng Chín, bức tranh nhà ở tại Bắc Lãnh sẽ như thế nào?
Và quý thính giả có thể cập nhật tình hình mới nhất về coronavirus bằng tiếng việt tại sbs.com.au/coronavirus
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
