Trong một loạt các cuộc điều tra do SBS thực hiện cho thấy có nhiều cách mà một sinh viên quốc tế có thể bị lợi dụng trong đó phổ biến nhất là các chủ thuê mướn đã lờ đi tiền super phải trả cho sinh viên quốc tế, mà theo luật thì khoản tiền này là bắt buộc phải có.
Andres Puerto chỉ đ ịnh ở Úc trong 6 tháng để học tiếng Anh.
Nhưng rồi cậu sinh viên 27 tuổi người Colombia tìm thấy tình yêu với vùng đất cùng nằm dưới đường xích đạo giống quên nhà mình nên đã lưu lại sống ờ Sydney hơn 3 năm qua.
Trong hai năm anh làm việc tại một tiệm cafe và một cửa hàng sách cả hai cơ sở kinh doanh này cùng do một người làm chủ.
Khi COVID-19 nổ ra trợ giúp duy nhất mà anh có có được là truy cập sớm vào quỹ hưu bổng của mình trong sự cho phép của chính phủ.
Vào tháng Tư, chính phủ Liên Bang thông báo rằng sẽ cho phép những người có visa tạm thời mà việc làm và thu nhập bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID thì được phép rút lên đến $10,000 từ quỹ hưu bổng của mình trước thời hạn cuối cùng của năm tài chánh.
Và Andres Puerto phát hiện ra rằng số tiền $3,500 trong super của anh đã không hề được trả vào quỹ.
"Tôi muốn lấy lại số tiền đó của tôi nhưng trên tất cả tôi không muốn điều này tiếp tục xảy ra tới bất cứ ai khác. Bởi vì tôi hiểu cảm giác thế nào khi một sinh viên đang trong tình thế khó khăn của mình phải dùng đến số tiền dự trữ để dành cho về sau, thế nhưng lại phát hiện ra rằng người ta đã lặng lẽ lấy mất đi của anh khoản tiền đó. Thật là thất vọng."
Cho đến giờ thì anh vẫn chưa nhận được số tiền hưu trí bị ỉm đi của mình.
"Tôi cố gắng liên lạc ông ta, gởi tin nhắn, email, gọi điện thoại nhưng ông ấy không trả lời. Cách đây vài tháng ông ấy nói với tôi rằng ông ta vỡ nợ và cần phải thu xếp nhiều thứ sau đó thì sẽ trả tiền cho tôi sau. Ông ta chỉ nói vậy thôi chứ không làm gì để trả tiền cho tôi cả. Cho đến giờ ông vẫn chưa trả và tôi thật sự thất vọng. Đó là một phần trong tiền lương của tôi. Nó là đi cùng với tiền lương mà tôi phải nhận được từ công việc mà tôi đã làm. Một ông chủ ăn chặn tiền của một sinh viên chỉ vì họ không biết về các quyền của mình. Tôi nghĩ việc này không nên tiếp tục xảy ra với bất cứ ai. "
Đây không phải là trường hợp cá biệt. Một sinh viên khác không muốn nói tên do sợ bị trả đủa cho biết rằng anh cũng bị ăn chặn tiền super mặc dù trên payslip bảng thanh toán lương thì ghi là có trả nhưng thực tế thì không.
"Mỗi kỳ trả lương thì trên tờ payslip đều cho thấy là họ có trả tiền super cho tôi thế nhưng khi tôi đăng nhập vào tài khoản của mình thì không có gì cả. Thật là bất công, không chỉ cho tôi mà còn cho những sinh viên quốc tế khác."
Sharmilla Bargon, Từ Trung tâm Hỗ trợ Luật Redfern Legal Centre, nói rằng họ nhìn thấy một sự gia tăng số lượng sinh viên quốc tế tìm đến họ nhờ giúp đỡ trong việc bị quỵt tiền super.
"Chúng tôi nhận thấy việc ăn chặn tiền super của người lao động xảy ra trên một diện rộng bao trùm nhiều lãnh vực. Cũng dễ hiểu một khi doanh nghiệp lâm vào hoàn cảnh khó khăn thì tiền super của nhân viên là một trong những thứ họ cắt đầu tiên nhất dù luật pháp không cho phép."
Thông thường sinh viên quốc tế chỉ có thể tiếp cận quỹ hưu trí một lần khi họ rời Úc quay về nước của họ. Và khi đó thì quá trễ để có thể khiếu nại hay làm bất cứ cái gì để có thể đeo đuổi đòi lại tiền.
Sharmilla Bargon nói thậm chí có một số có thử cố tìm cách đòi ...
"Nó kéo dài và mệt mỏi và cuối cùng thì họ bỏ cuộc vì số tiền cũng không nhiều để họ có thể nhọc công đến như vậy."
Các sinh viên đang được khuyến khích báo cáo việc bị ăn chặn tiền super lên sở thuế ATO để có sự can thiệp như là một cách tự bảo vệ mình và người khác.
Một phát ngôn nhân của Sở Thuế ATO nói rằng họ rất quan tâm những trường hợp quỵt tiền super của nhân viên.
Mà quan trọng hơn các sinh viên cũng đang được thúc giục là kiểm tra payslip các bảng thanh toán lương của mình để hiểu về các quyền mà mình được hưởng.
Andres Puerto, người hiện đang giai đoạn cuối của chương trình thạc sĩ chuyên ngành Các Hệ thống Thông tin của Doanh nghiệp, tại trường đại học Torrens University của Úc cũng lên tiếng về vấn đề này.
"Điều đó không nên xảy ra với bất kỳ người nào không thể để một người chủ thuê mướn nhân công lại có thể lợi dụng sức lao động và ăn chặn tiền của họ chỉ vì họ không biết các quyền của mình."
Andres Puerto nói rằng do rào cản ngôn ngữ nên việc truy cập thông tin để tìm hiểu về quyền lợi của mình có thể có khó khăn lúc bao đầu nhưng anh nói rằng nên bỏ thời gian ra để làm việc đó vì nó đáng giá.
Một ứng dụng App có tên là My Legal Mate với nhiều ngôn ngữ khác nhau hiện có sẳn và miễn phí được dành cho 50.000 sinh viên quốc tế ở New South Wales có thể tải xuống máy của mình.
My Legal Mate cung cấp thông tin pháp lý được cá nhân hóa trong các lĩnh vực như việc làm và tiền hưu bổng.
Sharmilla Bargon nói rằng từ khi có ứng dụng này đã có một sự gia tăng mạnh mẽ người sử dụng hỏi về việc thuê nhà và luật lao động.
Cho đến nay, Sở Thuế Úc ATO cho biết họ đã duyệt trả lên đến 975 triệu đô la tiền hưu bổng cho những người có thị thực tạm thời.
Không biết có bao nhiêu người trong số đó là sinh viện quốc tế đã được nhận như ng sở thuế cũng cho biết là đã có đến 220 triệu đô la hưu bổng được trả cho những người trong độ tuổi từ 20 đến 25, độ tuổi phổ biến nhất đối với sinh viên quốc tế tại Úc.
Và quý vị cũng có thể cập nhật về coronavirus bằng tiếng Việt tại sbs.com.au/coronavirus
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
