Liên Hoan Phim Cannes lần thứ 76 cuối tuần qua gọi tên hai đạo diễn chảy dòng máu Việt trong người, Trần Anh Hùng và Phạm Thiên Ân.
Đạo diễn người Pháp gốc Việt, Trần Anh Hùng đoạt giải Đạo diễn xuất sắc nhất với phim La Passion de Dodin Bouffant (* The Pot-au-feu). Đạo diễn Phạm Thiên Ân được trao giải Camera d'Or với 'Bên trong vỏ kén vàng' (Inside the Yellow Cocoon Shell).
Hành trình 30 năm của đạo diễn Trần Anh Hùng
Đạo diễn Trần Anh Hùng sinh năm 1962 tại Mỹ Tho. Sau khi Sài Gòn sụp đổ, ông cùng gia đình tìm đường tị nạn và định cư ở Pháp sau đó. Bộ phim 'A Man Escape' của đạo diễn Robert Bresson đã khiến ông dừng chuyên ngành triết học ở đại học và quyết định theo học điện ảnh tại học viện Louis Lumiere Academy.
Ba bộ phim đầu tiên của ông là những suy ngẫm đa dạng về cuộc sống ở quê hương Việt Nam, được khen tặng và chào đón khắp nơi.
The Scent of Green Papaya (Mùi đu đủ xanh, 1993), bộ phim đầu tay của ông được đề cử cho hạng mục Phim Ngoại quốc hay nhất tại Oscar, cũng giành được giải Camera Vàng - giải thưởng cao nhất dành cho phim đầu tay, tại Liên hoan phim Cannes. Bộ phim tiếp theo của ông là Cyclo (Xích lô, 1995) có sự tham gia của ngôi sao điện ảnh Hồng Kông Tony Leung Chiu-Wai (Lương Triều Vỹ), đã giành giải Sư tử vàng tại Liên hoan phim quốc tế Venice. The Vertical Ray of the Sun (Mùa hè chiều thẳng đứng, 2000) là phim thứ ba trong "bộ ba phim Việt Nam" của ông.
Sau một thời gian dài nghỉ ngơi, đạo diễn Trần Anh Hùng trở lại, lần này không còn tâm thức Việt Nam, với phim tâm lý kinh dị I Come with the Rain (Và anh đến trong cơn mưa, 2009), có sự tham gia của dàn diễn viên siêu sao quốc tế, trong đó gồm Josh Hartnett và Elias Koteas. Ngay sau đó ông đạo diễn Norwegian Wood (Rừng Na Uy), chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Haruki Murakami, phát hành tại Nhật Bản vào tháng 12 năm 2010. Và 2016 là Eternity (Vĩnh cữu) dựa trên tiểu thuyết The Elegance of Widows của Alice Ferney.
2023, đúng 30 năm sau ngày nhận hào quang cho bộ phim đầu tay, đạo diễn Trần Anh Hùng trở lại, với bộ phim thứ bảy của mình, tỏa sáng ở đỉnh cao với giải thưởng dành cho Đạo diễn Xuất sắc tại LHP Cannes 2023 với La Passion de Dodin Bouffant.
Bộ phim xoay quanh câu chuyện tình chậm rãi giữa nữ đầu bếp Eugenie (Juliette Binoche) và ông chủ sành ăn Dodin Bouffant (Benoît Magimel). Bộ phim giật gân, lấy bối cảnh nước Pháp cuối thế kỷ 19, đầy hương vị ẩm thực Pháp, miêu tả một câu chuyện tình lãng mạn cháy bỏng nhưng đầy nể phục tôn trọng với cốt truyện tối giản. Ngoài sợi dây dẫn xuyên suốt là tình yêu bình đẳng và ẩm thực tinh tế, bộ phim còn là bức tranh của tự do, cống hiến, và sáng tạo. Phim được chuyển thể từ tiểu thuyết The Life and Passion of Dodin-Bouffant, Gourmet (1924) của Marcel Rouff. Theo trang TheMovieDB, tổng kinh phí sản xuất The Pot au Feu khoảng 6,5 triệu Mỹ kim.
Trả lời phỏng vấn của Variety, đạo diễn Trần Anh Hùng khẳng định 'The Pot au Feu' không phải là một bộ phim về ẩm thực dù... phim mở đầu bằng cảnh nấu ăn hấp dẫn tỉ mỉ kéo dài gần 40 phút.
"Đó [đúng hơn] là thử thách mà ẩm thực đưa ra cho người làm phim. Thử thách đầu tiên của tôi là làm một bộ phim không giống bất kỳ bộ phim nào khác. Ý tưởng là đan ẩm thực thành một câu chuyện tình yêu và xem cách một người đàn ông và một người phụ nữ có chung niềm đam mê nghệ thuật ẩm thực và đã chung sống với nhau hơn 25 năm hình thành nên mối liên kết thiêng liêng này," ông nói.
Cũng trong cuộc phỏng vấn này, đạo diễn cho biết ông ước mơ làm một bộ phim về Đức Phật.
"Ngài rất ít được biết đến. Ngài không gợi cảm như Chúa Giê-su, nhưng tôi nghĩ sẽ rất thú vị nếu làm một bộ phim về Ngài vì di sản tinh thần của Ngài kéo dài 25 thế kỷ và thật phi thường. Đức Phật đã chữa lành cho rất nhiều người trên trái đất này và học thuyết của Ngài xứng đáng được biết đến," ông cho biết.
Đạo diễn Phạm Thiên Ân trăn trở về 'đức tin'
Đạo diễn Phạm Thiên Ân được trao giải Camera d'Or với 'Bên trong vỏ kén vàng' (Inside the Yellow Cocoon Shell) tại Liên hoan phim Cannes lần thứ 76. Đây là phim nói tiếng Việt thứ hai đoạt giải thưởng này, sau 'Mùi đu đủ xanh', cách đó đúng 30 năm.
Caméra d’or / Caméra d’or award : BÊN TRONG VO KEN VANG (INSIDE THE YELLOW COCOON SHELL) de/by THIEN AN PHAM Source: Getty / PATRICIA DE MELO MOREIRA/AFP
Phim kể về Thiện, người đàn ông phải chở xác chị dâu chết trong vụ tai nạn xe máy ở Sài Gòn, và đứa con trai 5 tuổi sống sót của chị tên Đạo, về quê. Ở nông thôn Việt Nam, những bóng hình về tuổi trẻ của chính anh, về người anh trai của anh, người đã ra đi để quay lại cuộc đời ở nơi khác, và về chiến tranh cũng đang chờ đợi anh. Xuyên suốt cuộc hành trình tìm lại anh trai của mình và làm cha của Đạo, Thiện đối diện với quá khứ và suy tư về đời, về đức tin và lẽ sống.
Nói về phim của chính mình, Phạm Thiên Ân, đang sống ở Mỹ, miêu tả phim là "bản nhạc chậm kéo người nghe trôi theo dòng chảy với những ngã rẽ của cuộc đời". Bên trong vỏ kén vàng, do Ủy ban Điện ảnh Singapore, hãng Purin Pictures, Normandie Images và Hubert Bals Script & Development Scheme tài trợ kinh phí, êkíp Việt Nam cộng tác Singapore, Tây Ban Nha và Pháp sản xuất.
(*) một bữa tối kiểu Pháp với thịt và rau củ hầm hay luộc.
2023 Cannes Film Festival winners:
- Palme d'Or: Justine Triet for Anatomy of a Fall
- Grand Prix: Jonathan Glazer for The Zone of Interest
- Best director: Tran Anh Hung for The Pot-au-Feu
- Best actress: Merve Dizdar for About Dry Grasses
- Best actor: Koji Yakusho for Perfect Days
- Best screenplay: Yuji Sakamoto for Monster
- Jury prize: Aki Kaurismaki for Fallen Leaves
- Camera d'Or for best first film: Thien An Pham for Inside the Yellow Cocoon Shell
- Best short film: Flora Anna Buda for 27
