Hôm nay 18/8/2016 là ngày kỷ niệm 50 năm Trận chiến Long Tân giữa quân đội Úc - Tân Tây Lan và bộ đội cộng sản Bắc Việt, trận chiến được coi là lớn nhất và gây nhiều thiệt hại nhất cho quân đội Úc trong Chiến tranh Việt Nam, với 17 quân nhân thiệt mạng và 25 người khác bị thương.
Số bộ đội Bắc Việt chết trong trận này cao gấp nhiều lần, đến 250 người.
Tuy nhiên hôm qua, một ngày trước sự kiện này, chính phủ Việt Nam đã đột ngột quyết định ngăn cấm phía Úc tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm trận đánh Long Tân, viện lẽ buổi lễ có tính chất nhạy cảm đối với người dân địa phương.
“Tôi vô cùng thất vọng vì thật ra quân đội Úc được biết đến nhiều trong cuộc chiến Việt Nam qua cách chúng tôi tôn trọng những người thiệt mạng trong cuộc chiến này... Ngay cả trong Trận chiến Long Tân, mọi người cũng biết chúng tôi còn tưởng niệm cả những bộ đội tử trận nữa cơ mà", Ken Foster
Hôm qua công an địa phương cũng ngăn chặn lối vào đài tưởng niệm mà không đưa ra lời giải thích nào trong khi phía Úc cho biết hơn 1,000 cựu chiến binh và gia đình quân nhân Úc đã đến thăm Việt Nam để dự buổi lễ.
Tổng trưởng Cựu Chiến binh Úc, ông Dan Tehan nói với giới phóng viên rằng Úc đã làm việc với chính phủ Việt Nam để chuẩn bị cho lễ kỷ niệm này suốt 18 tháng qua, nhằm bảo đảm việc tổ chức buổi lễ được suôn sẽ và trang trọng.
Và đó là lý do vì sao chính phủ Úc thất vọng khi hôm qua, một ngày trước khi buổi lễ chính thức được tiến hành, chính phủ Việt Nam mới đưa ra một thông báo ngắn gọn là không cho phép.
Bộ Ngoại giao Úc cũng có hành động, gởi thư khiếu nại đến chính phủ Việt Nam và bày tỏ sự thất vọng sâu sắc trước quyết định và cách tiến hành quyết định vừa kể của phía Việt Nam.
Chủ tịch Hội Cựu Chiến binh Úc tham chiến tại Việt Nam - Vietnam Veterans Association of Australia, ông Ken Foster cũng chỉ trích quyết định ngăn cấm lễ tưởng niệm vào giờ chót của nhà cầm quyền Hà Nội.
“Tôi vô cùng thất vọng vì thật ra quân đội Úc được biết đến nhiều trong cuộc chiến Việt Nam qua cách chúng tôi tôn trọng những người thiệt mạng trong cuộc chiến này.
“Chúng tôi không bao giờ sỉ nhục họ và luôn tôn trọng nhân phẩm của họ. Ngay cả trong Trận chiến Long Tân, mọi người cũng biết chúng tôi còn tưởng niệm cả những bộ đội tử trận nữa cơ mà.
“Trong khi đó, tất cả những chuyện người Úc chúng tôi muốn làm trong dịp này chỉ là trở lại nơi đó, tưởng niệm các tử sĩ ngay tại nơi họ đã tử trận.”
Cả Thủ tướng Malcolm Turnbull cũng tuyên bố việc chính phủ Việt Nam đưa quyết định ngăn cấm lễ tưởng niệm, nhất là vào thời điểm quá cận kề như vậy chứng tỏ họ coi thường những người Úc có thiện chí đến Việt Nam để dự lễ.
Tối qua 17/8, thủ tướng Malcolm Turnbull đã điện đàm với Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, yêu cầu cân nhắc lại quyết định này.
Sau cuộc điện đàm, phía Việt Nam chỉ cho phép phái đoàn ‘tiếp cận hạn chế’ khu vực Thập tự Long Tân.
Theo đó, chỉ cho phép các nhóm nhỏ tối đa 100 người đến viếng thăm địa điểm từng là chiến địa Long Tân và bày tỏ lòng tưởng niệm.
Phái đoàn chính thức trong đó có Đại sứ Úc và New Zealand được đặt vòng hoa, nhưng quan khách không được phép đeo huy chương hay mặc quân phục, cũng không được mang biểu ngữ hay đọc diễn văn.
Lễ tưởng niệm trang trọng, cùng các buổi tiệc tùng hòa nhạc cũng bị yêu cầu hủy bỏ.
Tại Úc, sáng nay 18/8, hàng trăm người, trong đó có Tổng Toàn quyền Peter Cosgrove, đã hiện diện tại một buổi lễ long trọng được tổ chức ở Viện Bảo Tàng Chiến Tranh Canberra để kỷ niệm sự kiện này và Ngày Cựu Chiến Binh Việt Nam.
Thủ tướng Malcolm Turnbull nhân dịp này cảm ơn chính phủ Việt Nam.
“Tôi cảm ơn Thủ tướng Việt Nam tối qua đã đồng ý những sự sắp xếp để các cựu chiến binh của chúng tôi và gia đình họ đã đến Việt Nam, có thể bày tỏ lòng tưởng niệm trận chiến, đồng thời vinh danh những người đã chiến đấu và tử nạn trên chiến trường Long Tân cách đây đã nửa thế kỷ.”
"Tất cả những chuyện người Úc chúng tôi muốn làm trong dịp này chỉ là trở lại nơi đó, tưởng niệm các tử sĩ ngay tại nơi họ đã tử trận", Ken Foster
Nhiều buổi lễ tưởng niệm 50 năm Trận đánh Long Tân và Ngày Cựu Chiến Binh Việt Nam cũng diễn ra tại các Đài Tưởng niệm Chiến sĩ trận vong khắp nơi trên toàn nước Úc hôm nay, 18/8/2016.
