Thời điểm đẹp nhất trong năm để ghé thăm Nepal là từ tháng 10 đến tháng 12, khi bầu trời trong xanh và bạn có thể nhìn thấy những rặng núi phủ tuyết trắng từ xa. Tháng 1 và 2 thời tiết khá lạnh, còn từ tháng 6 trở đi thì lại vào mùa mưa, không thích hợp cho việc leo núi.
Chuyến này, tôi chủ yếu khám phá vòng quanh Thung lũng Kathmandu, nơi có ba thành phố chính là Kathmandu, Bhaktapur và Latipur (Patan), và có đến 7 công trình được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới. Trước đây, ba thành phố này là ba vương quốc khác nhau, với những quảng trường, cung điện và đền đài riêng biệt. Đáng tiếc là sau trận động đất năm 2015, quảng trường Durbar Square ở Kathmandu bị hủy hoại khá nhiều, và cũng hồi phục chậm nhất trong số ba thành phố.
Một trong những điểm không thể bỏ qua khi ghé thăm Kathmandu là bảo tháp Boudhanath, một trong những bảo tháp Phật giáo lớn và linh thiêng nhất trên thế giới. Mỗi ngày, từ sáng sớm tinh mơ cho đến tối muộn, có vô số người đi nhiễu và cầu nguyện vòng quanh bảo tháp theo chiều kim đồng hồ – một hành động được cho là mang lại phước lành.
Kathmandu Durbar Square. Source: Trinh Le
Người ta tin rằng bảo tháp đầu tiên được xây dựng vào khoảng năm 600 sau Công nguyên, sau khi đức vua Songtsen Gampo của Tây Tạng cải đạo sang Phật giáo. Kiến trúc bảo tháp hiện tại có lẽ đã được xây lại sau sự tàn phá của quân xâm lược Mughal vào thế kỷ 14. Sau năm 1959, có hàng ngàn người Tây Tạng di cư đến đây, và hiện có khoảng 50 tu viện Tây Tạng quanh khu vực này.
Bảo tháp Boudhanath cao 36 m, có đường kính trên 100 m, nhìn từ trên cao trông như một mô hình mạn đà la khổng lồ thể hiện thế giới quan Phật giáo, với nhiều hình tượng và ý nghĩa. Trên đỉnh là một kiến trúc hình vuông bốn mặt, mỗi mặt đều vẽ một đôi mắt Phật nhìn ra bốn hướng.
Boudhanath Stupa. Source: Trinh Le
Tại Nepal có một sự hòa hợp giữa Phật giáo và Ấn độ giáo. Mặc dù hơn 80% dân số nước này theo Ấn giáo, song trong suốt chiều dài lịch sử, cả hai tôn giáo đã có sự giao thoa với nhau, và cùng tồn tại trong cuộc sống hàng ngày của người dân.
Ngôi đền Ấn giáo nổi tiếng nhất Kathmandu là Pashupatinath, thờ thần Shiva. Xét về mặt kiến trúc, ngôi đền này không có gì đặc biệt, nếu không muốn nói là hỗn độn, chắp vá, bởi đây là một quần thể đền đài được xây dựng xuyên suốt lịch sử, trong đó cổ nhất là vào năm 400 trước Công nguyên.
Ka-Nying Shedrub Ling, a Tibetan Buddhist monastery near Boudhanath. Source: Trinh Le
Thế nhưng điểm đặc biệt của Pashupatinath là ngôi đền được xây dựng kế bên sông Bagmati, một nhánh của sông Hằng bên Ấn Độ, mà mọi tín đồ Ấn Độ giáo đều cho là linh thiêng. Chính vì thế nên khi một tín đồ Ấn giáo qua đời, gia đình của người đó sẽ mang họ tới đây để hoả táng và đổ tro cốt xuống sông.
Trước buổi lễ, giàn hoả thiêu sẽ được trang trí bằng các vòng hoa, còn tử thi thì được làm sạch bằng nước sông. Một người được trọng vọng sẽ đứng ra nói lời chia buồn, an ủi gia đình và nhắc nhở họ về sự vô thường của cuộc sống. Việc châm lửa thường do người con trai cả thực hiện, nhưng trong xã hội hiện đại, khi không có con trai thì đôi khi người con gái sẽ làm việc này.
Hindu worshippers in Kathmandu, Nepal. Source: Trinh Le
Các buổi lễ hoả táng diễn ra lần lượt suốt cả ngày tại ngôi đền này. Và người dân và du khách có thể ngồi xem từ phía bên kia sông. Trong bầu không khí trang nghiêm, văng vẳng tiếng tụng niệm từ ngôi đền chính, sự sống và cái chết cứ thế diễn ra tại Pashupatinath, như một phần của lẽ tự nhiên: sinh, lão, bệnh, tử.
Bên ngoài đền Pashupatinath, bạn có thể thấy một số sadhu, tức những “thánh nhân” trong Ấn giáo, những người đã từ bỏ cuộc sống trần tục để chuyên tâm tu tập. Các sadhu này thường xem bói và ban phước lành cho khách thập phương. Họ có một lối ăn mặc rất đặc biệt với quần áo màu vàng cam (hoặc đôi khi ở trần), búi tóc và vẽ nhiều dấu hiệu trên mặt.
Pashupatinath Temple is a famous and sacred Hindu temple complex located on the banks of the Bagmati River. Source: Trinh Le
Nhìn chung, ở Nepal sẽ không có những tiện nghi vật chất mà bạn thường thấy trong một chuyến du lịch theo kiểu nghỉ dưỡng. Đường sá đông đúc, bụi bặm, nhiều đoạn hư hỏng nặng, nhiều hàng quán ven đường không bảo đảm vệ sinh, lại không có nhiều trung tâm mua sắm, giải trí. Thế nhưng, nếu bạn là người yêu thiên nhiên, thích thám hiểm, hoặc tìm hiểu về văn hoá, tôn giáo, thì đây đích thực là một điểm đến thú vị.
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
Thamel is the centre of the tourist industry in Kathmandu. Source: Trinh Le
