Çocuğunuz okulda veya internette zorbalığa mı maruz kalıyor? Nasıl önlem almalı?

Australia Explained - Bullying

Bullying typically targets those perceived to be different in some way, including looks, speech, background, religion, race, culture, and body size, says Dr Deborah Green of the University of South Australia. Credit: Maskot/Getty Images/Maskot

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Uzmanlar zorbalıkla mücadelenin kolay olmayan, ancak çocuklar üzerinde uzun yıllar sürecek olumsuz etkileri nedeniyle zorunlu bir mücadele olduğunu söylüyor. Okulda ve internette zorbalığa maruz kalan çocuğa nasıl destek olunabileceğini, eğitim, psikoloji ve siber zorbalık uzmanlarına sorduk.


Öne çıkanlar
  • Zorbalık, bir ya da daha çok kişinin karıştığı; ve duruma bağlı olarak okuldaki ‘zararsız’ muzipliğin birikerek zorbalığa dönüştüğü bir durumdur.
  • Okullar zorbalığa karşı ve önleyici tedbirler alır.
  • İnternette zorbalık yapmak Avustralya’da suçtur.
Güney Avustralya Üniversitesi Eğitim Dairesi’nden Dr Deborah Green, Avustralya’da 4 – 9’uncu sınıf arası her dört öğrenciden birinin her hafta zorbalığa maruz kaldığına işaret ediyor.

Bununla birlikte zorba davranışlar sadece bu grubu değil, her yaştan çocuk ve genci hedef alabilir ve kurbanlar ve toplum üzerinde derin olumsuz etkiler yaratabilir.

Dr Green, “Araştırmalara göre zorbalık topluma 2.3 milyon dolara mal oluyor, çocuk okuldayken ve hatta mezun olduktan 20 yıl sonra bile etkilerini

sürdürüyor,” diyor ve kurbanların tedavi masraflarına işaret ediyor. Dr Green, “En önemlisi, zorba davranışların kişinin akıl sağlığına, esenliğine, yaşam kalitesine olumsuz etkisinin, mezun olduktan yıllar sonra bile sürmesidir,” diye ekliyor.
Australia Explained - Bullying
In recent research, Australian children reported that hurtful teasing was the most common bullying behaviour that they experienced, followed by having hurtful lies told about them. Credit: FatCamera/Getty Images

Zorbalık ve internette zorbalık nedir?

Her zorbalık açık seçik görülmez, çocuklar arasında oyunun bir parçası gibi görünen muzip yaklaşım bile sınırı aşabilir.

Dr Green, “Avustralya’daki güncel zorbalık tanımına bakacak olursak; bir ilişkide sürekli ve bilerek gücün zarar verecek şekilde sözle, fiziksel veya sosyal olarak kötüye kullanılmasıdır,” diyor.

Zorbalığın bilerek yapılması, gücün kullanılması ve süreklilik; zorbalığı ‘muziplik’, ‘takılmaktan’ ayırır ve kötülüğün ta kendisi haline getirir.

Dr Green, “Çok dikkat etmek gerekir. Bu tür davranışlar bir kişiye zarar veriyor ve süreklilik gösteriyorsa, bir tür sınırın aşıldığı anlamına gelir ve zorbalığa dönüşür,” diye ekliyor.

Aynı şey internet zorbalığı için de geçerlidir. Bu zorbalık tatsız yorumlardan, çok daha ciddi formata dönüşebilir.
Australia Explained - Bullying
Cyberbullying may escalate to fake impersonating accounts, threats of violence and even sexually explicit content generated using AI (Artificial Intelligence) technologies. Credit: fcafotodigital/Getty Images

İnternette zorbalığı ihbar etmek

Bir devlet kurumu olan ve Avustralyalıları internet zorlabılığı ve istismara karşı korumakla görevli ’da Eğitim, önleme ve kapsama alanında müdür Paul Clark, internetteki zorbalık şikayetleri kendilerine ulaşınca içeriğe bakıp karar verdiklerini söylüyor.

Clark, “Size genç bir çocuğa yardımcı olduğumuz bir örnek vereyim. Çocuğun ebeveynleri, çocuklarının otobüslere olan ilgisinin internette yapılan paylaşımlarda alay konusu edildiğini bize bildirdi. Uzaktan bakınca ciddi bir şey gibi görünmüyor. Ama duruma yakından bakmak gerekiyor. Bu çocuk engelli bir çocuktu ve internette ağır bir eziyet altındaydı. Hemen önlem alıp gerekli adımları attık,” diyor.

Önleme çalışmaları

Dr Green ve Dr Carmel Taddeo, Hükümetin, Avustralya çapında okullarda zorbalığı önlemeye yönelik bir girişimi olan için çalışmalar yapıyor.
Australia Explained - Bullying
School policies vary, but every school is expected to have bullying prevention strategies, reporting procedures, and provide support to affected students. Source: Moment RF / Natalia Lebedinskaia/Getty Images
Dr Taddeo, bir okulda bir zorbalık olayı meydana geldiğinde atılan adımları şöyle anlatıyor:

“En iyi şekilde müdahale edilmesi ve öğrencilerin güvenliği ve esenliğinin sağlanması için bilgiler toplanıp belgelenir. Öğrenciler uzman desteği ve uzmanlık hizmetlerine yönlendirilir.”

Ebeveyn ve bakıcılar ne yapabilir

Okulun attığı adımlar aile ve bakıcıları tatmin etmezse veya zorbalık devam ederse, okul yönetimiyle görüşmek veya okula resmi şikayet başvurusu yapmak seçenekler arasında yer alır.

Dr Taddeo, “Eğer öğrenci veya aile okulun aldığı tedbirleri yeterli bulmazsa, Eğitim bakanlığının şikayet hattı aranabilir. Zorbalık yasaktır ve internet sitesi gençlere bu konuda faydalı bilgiler, ücretsiz yasal danışmanlık hizmetleri sağlar,” diyor.
Australia Explained - Bullying
If your child is engaging in bullying behaviours, ask them to explain the why without assigning labels, decide on appropriate consequences and explore opportunities at school and beyond for building their social and emotional skills, Dr Taddeo advises. Credit: triloks/Getty Images
Zorbalık kurbanı çocuk için yapılması gereken ilk şey, çocuğa gerekli desteğin sağlanacağı güvencesi vermektir.

Dr Taddeo, şikayet sürecinde soğukkanlı olmak, yapılması gereken ilk şeyin konuyu konuşmak için okul yetkilileri ile randevu almak olduğuna işaret ediyor.

Dr Taddeo, “Toplantıya gitmeden önce hazırlanıp notlar alın. Olanları anlatın. Hangi sürede ne gibi adımlar atılacağını sorun. Bilgilerin gizliliği konusunu gündeme getirin. Eğer tercih ediyorsanız, okulun çocuğunuz için ne gibi desteklere sahip olduğunu sorun. Okulla yaptığınız her toplantının notlarını tutun ve okulla teması kesmeyin,” diyor.

eSafety’den Clark, zorbalığın internette meydana gelmesi durumunda atılması gereken adımları şöyle açıklıyor:

“Çocuğunuza kişileri bloklamada yardım etmeden önce ekran görüntüsünü ve ULR adresini kaydedin. Sanal zorbalığın meydana geldiği platforma şikayet edin. Platform bir önlem almazsa ’ya şikayet edin. Zararlı her türlü içeriği platformdan kaldırmaya zorlama yetkimiz var.”

Clark, internet zorbalığına maruz kalan çocuğun elinden telefon veya bilgisayar gibi gereçleri alarak internet yasağı getirilmemesi konusunda da uyarıyor.

“Çocuğa internet yasağı getirirseniz ilerde böyle bir olay meydana geldiğinde yine yasakla karşılaşacağı korkusuyla sizden yardım istemez. Yapılması gereken doğru şey, çocuğa duygusal destek dahil ihtiyacı olan desteği vermektir.”

Australia Explained - Bullying
Children can respond by walking away, using humour to deflect, or ignoring the person exhibiting bullying behaviour, but these are only short-term strategies, Mr Kendall explains. Credit: FangXiaNuo/Getty Images
5 yaşına kadar çocuklara 24/7 telefon ve internette danışmanlık hizmeti veren ’da görevli Jamie Kendall, çocukları, zorbalığa maruz kalırlarsa yetişkinlerden destek almaya teşvik ediyor.

Kendall, “Sizi mutsuz edecek bir durumla karşılaşır karşılaşmaz biriyle konuşmak, zorbalığın üstesinden gelmenin en iyi yoludur,” diyor.

Yetişkinler böyle durumlarda çocuğa ne olduğunu anlatması için fırsat vermelidir. Çocuğun anlattığından siz bir zorbalıkla karşı karşıya kaldığını düşünmenize rağmen, çocuk bunu kabul etmeyebilir. Böyle durumlarda çocuğa, ‘Sen birşey yok diyorsun ama bana bir şey var gibi geliyor. Eğer sence bir sakıncası yoksa okula gelip öğretmenle konuşmak istiyorum. Bakalım onlar ne diyecek’ diyebilirsiniz.

Zorbalıkla mücadele, çocuğun güvendiği yetişkinlerin ortak çabasını gerektirir.

“Zorbalığa maruz kalan çocuklara yardım etmek ancak toplum olarak birlikte çalışmayla mümkündür.”
Australia Explained - Bullying
Children may not always give an honest answer over bullying, but acknowledging the experience is an empowering step, Mr Kendall explains. “If they can voice it to you themselves, that's going to help them feel more in charge.” Credit: triloks/Getty Images

Share