Öne çıkanlar
- COVID-19 aşı kampanyası sağlık ve kapma riskine göre öncelik sırasına göre yapılıyor. Sırada öne geçmek imkânsız.
- Aşı hesaplayıcısından veya aile hakiminizden ne zaman aşı olacağınıza dair bilgi alabilirsiniz.
- Aşı kampanyasının başlaması ile beraber dolandırıcılar da türedi.
Önümüzdeki haftalar ve aylarda milyonlarca Avustralyalı aşı olacak. Ancak aşılar beş ayrı fazda öncelik sırasına göre yapılacak. COVID-19 kapma riski yüksek olanlar ve kapınca ciddi şekilde hasta olacaklar önce aşı oluyor.
Siz de ne zaman aşı olacağınız konusunda bilgi istiyorsanız, internette hükümetin yayınladığı aşı hesaplayıcında birkaç soruya cevap vermeniz yeterli.
Yaşınız, sağlığınız ve mesleğiniz konusunda birkaç soru karşınıza çıkacak. Bu hesaplayıcının Türkçesini önümüzdeki günlerde SBS Türkçe’nin web sitesinde bulacaksınız.
Cevap olarak hangi faza dahil olduğunuz ve bu fazın takribi olarak ne zaman başlayacağı size sunulacak.
Melbournelu James Sheppard 1b fazında.
34 yaşındaki Sheppard’a beş yıl önce kardiyomiyopati teşhisi konmuş. 2018’de kalp nakli olmuş. COVID-19’da sağlık açısından en yüksek riskli grupta.
Bu yüzden de hem kendisinin hem de eşinin, virüsü kapmamak için her türlü önlemi alması gerekiyor. Melbourne’daki iki salgın da çift oldukça stresli dönemler yaşamış
Aşı onun için arkadaşıyla buluşmak ve otobüse binmek gibi deneyimler yaşayabilmek, kısaca normal hayata dönüş demek.
Nasıl randevu alınır?
Peki, Sheppard gibi yakında aşı sıranızın geleceğini düşünüyorsanız, nasıl randevu alacaksınız?
Herhangi bir yere, bir bekleme sırasına kaydolmanız gerekmiyor.
Yapmanız gereken şey, hangi faza dahil olduğunuzu öğrenmek ve sonra da randevu almak.
Şu anda 1a fazındayız. Gümrük veya otel karantinasında çalışanlar, en ön safta çalışan sağlık görevlileri, yaşlı bakım evlerinde yaşayanlar ve çalışanlar aşı oluyor. Bu aşılar az sayıda merkezde ve bakım evlerinde yapılıyor.
Sıradaki 1b fazında aşılama sürecine onaylanmış 4 bin 600 aile hekimi, GP dahil olacak.
Avustralya Aile Hekimleri Kraliyet Koleji’nin Başkanı Dr Karen Price, kendisinin de çalıştığı Melbourne’daki Nepean Sağlık Merkezi’nin de aşılama kampanyasına dahil olduğunu geçen hafta öğrenmiş.
Hükümetle aile hekimleri arasında üzerinde anlaşılması gereken birkaç nokta olduğunu ancak insanların şimdiden ne zaman aşı olabilecekleri konusunda aile hekimleriyle görüşebileceğini söyledi.
Sürekli gittiğiniz bir aile hekimi yoksa da sorun değil. 1b fazının başlamasıyla beraber Sağlık Bakanlığı COVID-19 aşılama kliniklerinin listesini yayınlayacak ve size yakın olanlardan biri seçebilirsiniz. Aşılama aile hekimleri, eczaneler ve eyalet ve bölge yönetimlerine bağlı kliniklerde yapılacak.
Ancak Price yine de normal dönemde sürekli gittiğiniz bir aile hekiminin olmasının daha iyi olduğunu ve aşılamayı da aile hekiminizi seme fırsatı olarak kullanabileceğinizi söylüyor.
Aşı olmaya gidince ne olacak?
Aşı randevusunu aldınız. Peki, randevuya gidince ne olacak?
Dr Price, klinikten kliniğe değişeceğini ancak genel anlamda bazı ortak yanların olacağını söyledi.
“Önce içeri giriyorsunuz ve size süreç hakkında bilgi veriliyor. Ne olacağı anlatılıyor ve aşılama konusunda sizin onayınız isteniyor. Bazı tıbbi bilgiler de bu süreçte sizle paylaşılacak. Sonra büyük ihtimalle bir başka bölmeye alınacaksınız ve kimlik bilgileriniz ve detaylarınız kontrol edilecek. Ve sonra da aşı olacaksınız. Aşıdan sonra bekleme bölgesine gideceksiniz ve orada takip edileceksiniz. Burada da büyük ihtimalle son derece hafif olacak olası yan etkileri hakkında bilgi verilecek ve ikinci doz için randevu gününüz belirlenecek.”
İki dozu aynı klinikte olmaya çalışmanızı tavsiye ediyor.
Aşı Avustralya’daki herkes için ücretsiz. Aşı olmak için Medicare kartına gerek yok.
Sağlık Bakanlığı, eğer Medicare’e kayıtlı değilseniz, Individual Healthcare Identifier, yani Kişisel Sağlık Bilgisi’ne kaydolup Federal, eyalet veya bölge hükümeti tarafından fonlanan bir aile hekimliğine gitmenizi istiyor. Bu şekilde ücretsiz aşıdan yararlanabilirsiniz.
Süreç nasıl yürümüyor?
Süreç böyle yürüyor. Ancak yetkililer sürecin nasıl yürütülmediği konusunda da bilgi sahibi olmanızı istiyor. Bu dönemlerde dolandırıcılar da ortaya çıkmaya başladı.
Aşılama başlayalı 10 gün olmasına rağmen şimdiden Scamwatch dolandırıcılık sitesi, 30’dan fazla aşılamayla ilişkili dolandırıcılık olayının raporlandığını açıkladı.
Bunlar arasında yatırım ve anketlerle kişisel bilginizi almaya çalışanlar var. Eposta üzerinden “phishing” adı verilen virüsle bilginizin çalınması ve sahte aşı sigortası gibi yöntemler de var.
Avustralya Tüketim ve Tüketici Komitesi (ACCC), yurt dışında görülen dolandırıcılık yöntemlerini de takip ediyor.
ACCC’nin başkan yarımcısı Delia Rickard ABD ve Britanya’da binlerce dolandırıcılık vakasına rastlandığını söylüyor.
Peki, dolandırıcılara karşı nasıl korunabiliriz?
Rickard aşı için hiçbir şekilde para ödememenizi ve aşıyı sadece kendi doktorunuzdan veya Sağlık Bakanlığından olmanızı söylüyor.
“Bilmeniz gereken şey şu: Avustralya’da sırada öne geçemezsiniz. Aşılama süreci düzgün bir şekilde ilerliyor. Bilmeniz gereken ikinci şey de aşının ücretsiz olduğu ve aşı için belirlenmiş depolama süreçlerinin işlediği. Bu yüzden internetten veya size aşı satmaya çalışanlardan hiçbir şekilde aşı satın almayın.”
İngilizce konuşmayan toplumlarda, kişiyle aynı dili bilen dolandırıcıların da olacağını söyleyen Rickard, önümüzdeki dönemde tüm toplumların hedef olacağını söyledi.
NSW, Queensland ve Victoria’daki son COVID-19 verileri ve uyarıları için eyaletin sağlık bakanlıklarını sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Avustralyalılar diğer insanlarla aralarında en az 1.5 metrelik bir mesafe koymalı. Federal hükümetin sunduğu son bilgilere göre Koronavirüs belirtileri hafif sağlık sıkıntısıyla zatürre arasında değişebiliyor. Semptomlar arasında yüksek ateş, öksürük, yorgunluk ve nefes darlığı var. Virüsü kapmış olabileceğinizi düşünüyorsanız, doktorunuzla irtibata geçin, kliniği ziyaret etmeyin. Veya 1800 020 080 numaralı telefondan ulusal Koronavirüs Sağlık Bilgi Hattı’nı arayın. Nefes almakta zorlanıyorsanız veya bir acil sağlık sıkıntısı yaşıyorsanız, 000’ı arayın. Koronavirüs hakkında haberler ve en son haberler için SBS Türkçe’nin ziyaret edin. Ayrıca, Türkçe konuşanlar için özel olarak hazırladığımız da izleyebilirsiniz.
