ÖNE ÇIKANLAR
- Başbakan Anthony Albanese referandumda sorulacak soruyu açıkladı.
- Avustralyalılar 2023 sonunda sandıklara gidecek.
- Başbakan Parlamentoda Yerli Sesi kurumunun nasıl işleyeceği hakkında ilave bilgi verdi.
Avustralyalılar Parlamentoda Yerli Sesi referandumunda önlerine çıkacak soruyu artık biliyor. Avustralya en son 25 yıl önce referanduma gitmişti. Anayasada en son değişiklik 1977’de yapılmıştı.
Başbakan Anthony Albanese birkaç ay önce referandumda seçmene sorulacak soruyu açıkladı:
Yasa Taslağı: Avustralya’nın İlk Ulusları’nın tanınması için Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi’ni kurmak üzere Anayasa’nın değiştirilmesi. Bu değişikliği kabul ediyor musun?
Aylardır soruyu son haline sokmak için toplanan Referandum Çalışma Grubu, son tavsiyesini dün Başbakan Albanese’ye sundu.
LISTEN TO
Parlamentoda Yerli Sesi için Referandum
SBS Turkish
01/08/202204:23
Anayasa’daki değişiklikler
Referandumda onaylanması durumunda yapılacak değişiklikler sonrası Anayasa’da ilgili metnin son halinin Türkçe çevirisi şöyle:
“Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Avustralya’nın İlk Ulusları olarak tanınması kapsamında:
1. Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi adlı bir kurum olacak.
2. Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi’nin Parlamento’da ve Federal hükümete Aborijin ve Torres Boğazı Adalıları ilgilendiren konularda temsilci bulundurabilir.
3. Parlamento’nun Anayasa’da belirtilen kapsamda, Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi ile ilgili, maiyeti, işlevi, yetkileri ve süreçleri dahil tüm konularda yasa yapma yetkisi var.
Parlamentoda Yerli Sesi neye benzeyecek?
Ses Avustralya’nın İlk Uluslarının mensuplarını etkileyen konularda federal hükümete tavsiyelerde bulunacak bir kurum olacak. Kurum yasaları veto edemeyecek.
Başbakan Albanese kurumun nasıl işleyeceği hakkında bilgi de verdi.
- Ses’in üyeleri “hesap verilebilirlik” adına belirli bir süre görevde kalabilecek.
- Kurumda cinsiyet eşitliği sağlanacak ve gençler de üye olarak kabul edilecek.
- Üyeler tüm eyalet ve bölgelerden gelecek.
- Ücra bölgelerdeki belli yerli topluluklar da Ses içinde temsil edilecek.
Başbakan üyelerin demokratik yollardan seçilip seçilmeyeceği konusunda yorum yapmaktan kaçındı.
Parlamentoya sunulan referandum sorusu teklifi geçen yılki Garma festivalinde dile getirilenden biraz farklı. Source: AAP / Aaaron Bunch / AAP Image
Şimdi ne olacak?
Önce Parlamentoda referandumda sorulacak soru onaylanacak ve sonra da soru referandumla halkın önüne getirilecek.
Normal yasa tekliflerinin aksine soruyu içeren yasa teklifinin hem temsilciler meclisinden hem de senatodan geçmesine gerek yok. Teorik olarak İşçi Partisi’nin çoğunluğu elinde bulundurduğu temsilciler meclisinden iki defa geçirilip onaylanabilir ki bu teklifin yasalaşmasının neredeyse kesin olduğu anlamına geliyor.
LISTEN TO
Parlamentoda Yerli Sesi tartışması: Dutton, itiraz seslerini bastırmaya çalışıyor
SBS Turkish
13/04/202303:53
Referandumda “çifte evet” gerekiyor
Referandumda halka sorulan sorunun onaylanması için çifte çoğunluk gerekiyor. Bu hem toplamda halkın çoğunluğu ve eyaletlerin çoğunluğunun onayı anlamına geliyor.
Uzlaşma ve Yürekten Uluru Bildirisi’nin Uygulanması Özel Elçisi Patrick Dodson referandumu “Aborijin ve Torres Boğazı Adalılar için yapısal değişim için gelmiş geçmiş en iyi fırsat” olarak niteledi.
Referandumda sorulan soruya cevap olumlu olursa Parlamentoda Yerli Sesi’nin yapısı hakkındaki süreç başlayacak. Albanese yerli toplumlar ve genel kamuoyuyla Ses’in yapısı üzerinde tartışma başlayacağını söyledi.
Yapı üzerinde anlaşılınca da herhangi bir yasa tasarısı gibi onay için Parlamento’ya götürülecek.
Ne zaman?
Başbakan referandumun yılın sonlarına doğru olacağını söyledi. Sonra da Ekim Aralık ayları arasında olacağını belirtti. Referandumlar Cumartesi günü yapıldığı için oylamanın gerçekleşebileceği günlerin sayısı sınırlı.
