Sydney’de veya yakınlarındaki en yoksul semtlerde kumar makinelerinden elde edilen gelirle, genel müdürlerin altı sıfırlı maaşları ödeniyor, personel lüks yurtdışı seyahatlere gönderiliyor. Kumarhanelerin toplum kuruluşlarına yaptığı yardım ise devede kulak.
Western Sydney’deki Fairfield RSL Memorial Club, kumar makinelerinden 2014 yılı Ağustos ayına kadar geçen bir yıl içinde 40 milyon dolardan fazla kar elde etti. Aynı dönemde kulübün yaptığı bağış ve toplum kuruluşlarına yardımların toplam rakamı, 793 bin dolar oldu.
SBS’in yaptığı araştırma, kulübün en üst düzey müdürüne de oldukça cömert olduğunu ortaya çıkardı. Müdürün o dönemdeki yıllık maaşı 790 bin dolarla 799 bin dolar arasındaydı. Kulübün 11 çalışana ödediği maaş, 2.19 milyon dolarla 2.3 milyon dolar arasında değişti.
Kumar makinelerinin Sydney’in batısındaki göçmen toplumlar üzerindeki etkisi hep endişe kaynağı oldu.
Bölgede, iç savaşın yıkıma uğrattığı Suriye ve Iraklılar dahil, göçmenler ağırlıkta.
Fairfield eski belediye meclis üyesi ve mülteci Thang Ngo, “kumar makineleri benim en büyük üzüntümdür” diyor. Cabramatta, 1990’larda Avustralya’nın ‘eroin başkenti’ olarak tanındı. Thang Ngo,
“Uyuşturucuya karşı savaşı kazandık, ama bölgedeki kumar makinesi bağımlılığını yenemedik” diye de ekliyor.
Şanslı ülke?
Geçen yıl Fairfield Belediyesi sınırları içinde kumar makinelerine yatırılan para miktarı inanılmaz bir rakam: 8.4 milyar dolar! Hesaplamalara göre bölgedeki her makinenin net karı 280 bin 732 dolar.
Avustralya İstatistik Bürosu’na göre Fairfield, aynı zamanda, işsizlik oranının ülke ortalamasının iki katı olduğu, Sydney’in en yoksul semti. Nüfusunun yarıdan fazlası yurt dışı doğumlu, ve yüzde 70’den fazlası evde İngilizce dışında bir dil konuşuyor.
Australian Gambling Research Centre ‘ın hazırladığı bir rapora göre, farklı kültürden gelen ve farklı dil konuşanlar, genel topluma göre kumar bağımlısı olmaya daha yatkın.
Rapor, göçmenliğin yarattığı stres, kumar makinelerine ulaşımın kolay olmasıyla birleşince, “göçmenlerin problem yaşaması riskini artırıyor” diyor.
Avustralya Arap Konseyi’nden Heshmat Shaheed, aynı zamanda kumar alışkanlığı ve mali işler danışmanı. Shaheed, şu anda danışmanlık yaptığı 200 kadar kişli olduğunu söylüyor. “Bunların çoğu, kumar alışkanlığı olan kişliler. Batı Sydney’de adım başı karşınıza kumarhane çıkıyor. Kumara başlamak çok kolay” diye de ekliyor.
Heshmat Shaheed, özellikle yeni gelen göçmenlere ve mültecilere, bu kulüplerin cazibesine kapılmamaları uyarısı yapıyor. ‘Şansınızı bir kere deneyin’ çağrısına uyanlar orada takılıp kalabiliyorlar’ Shad-heed’e göre:
“Avustralya’ya geldiklerinde dil bilmiyor, iş bulamıyor. Geldikleri ülkede çalışmaya alışmış bu kişiler, evde oturup bir şey yapmayınca sıkılıyorlar. İngilizce kurslarına bazen gidiyorlar, ondan sonra da eve. Bu adam ne yapabilir ki?”
Batı Sydney’in kazananlar kubülü
Kar amacı gütmeyen kuruluş kategorisindeki kulüpler, kumar alışkanlığını teşvik ettikleri eleştirilerine, toplum kuruluşlarına yaptıkları bağış ve destekleri göstererek karşılık veriyor.
NSW’de kayıtlı kulüpler, karlarının belli bölümünü toplum proje ve kuruluşlarına ClubGRANTS aracılığıyla yardıma ayırırsa, ödedikleri verginin yüzde 1.85’ini hükümetten geri alıyor.
SBS News’in Fairfield ve çevresinde gerçekleştirdiği araştırmaya göre, Fairfield RSL son üç 12 aylık mali bütçede, toplum proje ve kuruluşlarına yaptığı yardımın üç katını, üs düzey yöneticilerine maaş olarak verdi.
2016 yılında kulüpte çalışan 14 kişiye 2.46 milyon ile 2.6 milyon dolar ücret ödendi. Genel Müdür 610 - 619 bin dolar arası maaş aldı. Kulüp ayrıca 148 bin dolar harcayarak çalışanlarını Bali, Singapur ve Las Vegas’a ‘eğitim gezisine’ gönderdi.
Aynı dönemde Fairfield RSL toplum kuruluş ve projelerine 742 bin 285 dolar bağış ve destek yaptı. Kulübün Ağustos 2016’ya kadar geçen bir yıllık sürede brüt karı ise 40 milyon dolardı.
Fairfield RSL Genel Müdürü Anthony Sobb, kulübün topluma yönelik hizmetlerinin sadece bağışlarla sınırlı olmadığını söyledi.
Sobb, “Topluma yapılan katkı rakamları içinde Sosyal Adalet Komitemizin çalışmaları görünmüyor. Bu çalışmalar, bağış toplama, Matthew Talbot Hostel’i ziyaret, yaşlı bakım merkezlerine yapılan ziyaretler, giyecek yardım kampanları ve diğer toplum çalışmaları” dedi.
Sobb, şirket beklentileri ve sorumluluklar göz önündü bulundurulduğunda genel müdür maaşının da makul olduğunu öne sürdü. Sobb’a göre yurtdışı eğtim gezilerinin faydaları da yapılan haracamayla karşılaştırılamayacak düzeyde.
Yakınlardaki Cabra Vale Diggers, belgelere göre 2016- 17 mali döneminde brüt 75 milyon dolar kar etti. Bu kulübün yurtdışı seyahat gideri 24 bin dolarla çok fazla görünmüyor. Kulübün beş üst düzey yöneticisinin toplam maaşı 1.18 ile 138 milyon dolar arasında. En yüksek maaş, 530 bin ile 540 bin dolar arası.
Kulübün toplum projeleri ve kuruluşlara ClubGRANTS aracılığıyla yaptığı bağış ve katkı ise 1.2 milyon.
Kulübün Genel Müdürü konuşmaktan kaçındı ancak kulüp başkanının 2017 yılı raporunda, bölgeye çok sayıda yeni mülteci yerleştiğini ve kulübün de onların yerleşimlerine yardımcı olacağı yazılı.
Diğer bölgeler: Cumberland, Auburn, Bankstown
Over 3,000 refugees were resettled in Fairfield in 2016. Source: Fairfield City Council
Komşu Cumberland Belediyesi’nin, “göçmen kapısı” Auburn semtindeki Dooleys Lidcombe Catholic Club, 2017 Ağustos ayına kadar geçen bir yılda brüt 82 milyon dolar kar etti. Bu kulüp, NSW’deki en karlı üçüncü kumar kulübü oldu.
Kulübün yıllık raporu toplum projeleri ve kuruluşlarına 3.65 milyon dolar yardım yapıldığını belirtiyor. Bu kulüpteki 9 müdüre verilen yıllık maaş 2.28 ile 2.37 milyon dolar arası. Kulüpte en yüksek müdür maaşı 660 bin ile 670 bin dolar arası. Kulüp ayrıca dış danışmanlık hizmetlerine 1.77 milyon dolar harcamış.
Önceki mali yılda ise Lidcombe’deki arazi için harcanan danışmanlık parası 4.75 milyon dolar olmuş. Rakam, o yıl toplum hizmetlerine harcanan 3.407 milyon doların üzerinde. Ağustos 2016’ya kadar geçen bir yıl içinde elde ettiği kar ise 83 milyon dolar.
At Bankstown Sports Club, the top earner collected a total remuneration package of between $620,000 to $630,000 last financial year. Source: www.bankstownsports.com
Dooleys’in yurtdışı seyahat gideri son üç yılda 300 bin doları geçti. Bu seyahatlar arasında Singapur, Macau, Hong Kong ve Florida’da Walt Disney Institute’de bulunuyor.
Dooleys, yaptığı yazılı açıklamada seyahat harcamalarının ortalama Avustralya şirket standartları içinde olduğunu belirtti.
Bankstown Sports Club’da en yüksek maaş 620 bin ile 630 bin dolar arasında oldu. Kulübün geçen mali yılda beş üst düzey müdürüne ödediği toplam maaş 1.62 ile 1.67 milyon dolar arası.
Bankstown Sports, toplum projelerine 3 milyon dolar harcadı. Kulübün brüt karı 84 milyon doları buldu.
Bankstown Sports Club Genel Müdürü Mark Condi, maaşların, kulübün büyüklüğü ve karşamaşıklığı göz önüne alındığında, çok fazla olmadığını söyledi.
Condi, 650 kişiden oluşan personele ödedikleri 26.3 milyon dolar maaşın da, topluma yapılan katkı olarak değerlendirilmesi gerektiğini ekledi.
Kulüpler diyarının topluma maliyeti
Ngo, Batı Sydney’deki kumar makinesi bulunan kulüplerin, toplumun merkezi haline geldiğini söyledi. Ngo’ya göre bu durum, yeni kuşakların kumara normal bir şey gibi görmesine neden oluyor.
Mounties gibi NSW’in en karlı dört kulübü, Fairfield belediyesi sınırları içinde. Ngo’ya göre toplum bağışları nedeniyle pek çok bakımdan bu kulüpler “bu toplumun sahibi.”
Ngo bunları söylerken Mounties tarafından yönetilen Mount Pritchard Oval spor sahasının girişinin önünde duruyor. Kapıdaki levhada, sahayı kullanmak isteyenlerin kulübü aramaları yazılı.
“Bu sahanın sahibi Fairfield City Council ama sahayı kimin kullanacağına gerçekte Mounties karar verir. Sahayı kimin kullanacağına karar veren, sahanın gerçek sahibidir.”
Mounties, geçen yıl kumar makinelerinden 103 milyon dolar gelir elde etti. Karının 5.775 milyon dolarını toplum hizmetlerine harcadı. Buna, sahanın bakım ve onarımına harcadığı 459 bin dolar da dahil.
Kulüp, mali bilgileri isteyen SBS muhabirinin kulübe üyelik talebini reddetti. Maunties Genel Müdürü Greg Pickering, kulüp yönetiminin üyelik başvurusunu reddettiğinde gerekçe göstermek zorunda olmadığını söyledi.
Pickering, “Mounties, topluma yönelik çalışmalarıyla gururludur. Sorumluluklarını profesyonelce ve saygıyla yerine getirir” dedi.
Jaber’in öyküsü
NSW’deki en karlı kumar kulülerinin hepsi, etnik çeşitliliğe sahip Batı Sydney’de.
Hassan Jaber, bu kulüplere çok para kaybetti.
Jaber, SBS News, “İkramiye nerede iyiyse, oraya gittim” diyor.
Hassan Jaber Source: AAP
Bankstownlu Jaber, yaşı tutar tutmaz kumar makinelerine para yatırmaya başlamış ve bir yıl boyunca kumar müptelası olmuş.
20 yaşındaki Jaber, kazandığı her şeyi kumara yatırdığını, 12 ay önce de bırakmaya karar verdiğini söylüyor.
"Ben yılda 50 bin dolar kazanırım, ve kazandığım her kuruşu makineye yatırdım ” diye de ekliyor.
“Kendini zengin hissetmek istiyorsun. Ama gerçekte, ertesi gün işe ceplerin bomboş gidiyorsun.”
Geçen yıl Batı Sydney’de kumar makinelerine milyarlarca dolar yatırıldı.
NSW Hükümeti rakamlarına göre en çok kar eden 10 kumarhaneden dokuzu, Batı Sydney’de bulunuyor.
Bütün parasını makinelere yatıran Jaber, payday loan ve çevresinden ‘kiramı ödeyeceğim’ diyerek borç para almaya başlamış. Zaman zaman, kazandığı (yani başkalarının kaybettiği) para da, tekrar makinelere gitmiş.
Anna*, İtalyan kökenli bir Avustralyalı ve yakındaki kumarhanenin müdavimi. Geçmişte, bütün emekli parasını makineye kaybedip, alış veriş parasına bile sahip olmadığı zamanlar olduğunu kaydediyor.
“makineler sanki beni çağırıyorlardı” diyor. Anna, 12 yılda makinelere 100 bin dolar kaybettiğini tahmin ediyor.
“Kendimi kontrol edemedim ve çok para kaybettim.”
Italian Association of Assistance, Co.As.It danışmanları, Anna’ya yardımcı olmuş ve alışkanlığını bırakmasını sağlamış.
“Kimseye söyleyemedim. Bizim toplumda böyle kişiler, kara listeye alınır.”
Anna ve Jaber, kumar makinelerinden uzak durun diyor.
“Eğer kazanmak istiyorsanız, çalışın, kaybetmek istiyorsanız, böyle kulüplere gidin.”
* Gerçek ismi değil.
İlginizi çekebilir
“Avustralya ülke değil kıtadır” diyen profesör kovuldu
