เดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ชาวออสเตรเลียตั้งแต่เซาท์ออสเตรเลียไปจนถึงควีนส์แลนด์ต่างได้รับชมปรากฏการณ์แสงใต้ที่ "น่าตื่นตา" ซึ่งปรากฏการณ์ดังกล่าวเกิดจากพายุแม่เหล็กโลกลูกใหญ่ที่สุดในรอบเกือบสองทศวรรษ
โอกาสนี้กำลังกลับมาปรากฏบนท้องฟ้าของออสเตรเลียอีกครั้ง โดยนักพยากรณ์อากาศคาดการณ์ว่าพายุสุริยะลูกใหม่ที่มีความรุนแรงที่สุดจะเกิดขึ้นในช่วงเย็นของวันนี้ คือวันอังคารที่ 30 กรกฎาคม
โอกาสที่ปรากฏการณ์แสงใต้จะเกิดขึ้นเพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วง "ช่วงโซลาร์แม็กซ์" ซึ่งเป็นช่วงที่เกิดขึ้นทุก ๆ 11 ปีในวัฏจักรสุริยะ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญคาดการณ์ว่าจะเกิดขึ้นในปี 2024
สำนักงานอุตุนิยมวิทยา(BoM) เผยว่าในช่วงเช้าของวันจันทร์ 'นาฬิกาออโรร่า' ซึ่งเกี่ยวกับปรากฏการณ์บนดวงอาทิตย์ที่มีระยะเวลาการเกิดสูงสุดถึง 48 ชั่วโมง ซึ่งถือเป็นสัญญาณว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาตินี้กำลังจะกลับมาเกิดขึ้นอีกครั้ง
ออโรร่าคืออะไร?
ออโรร่าเกิดจาก "ลมสุริยะ" ซึ่งเป็นกระแสอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าที่เดินทางจากดวงอาทิตย์มายังโลกด้วยความเร็วสูงสุด 2,000 กิโลเมตรต่อวินาที ตามข้อมูลของ BoM
อนุภาคส่วนใหญ่เหล่านี้ถูกสกัดกั้นโดยสนามแม่เหล็กป้องกันของโลก แต่บางส่วนก็เคลื่อนที่ไปตามเส้นสนามแม่เหล็กที่ขั้วเหนือและขั้วใต้
เมื่ออนุภาคเหล่านี้ทำปฏิกิริยากับก๊าซในชั้นบรรยากาศของเรา เราจะเห็นแสงหลากสีบนท้องฟ้ายามค่ำคืน ตามข้อมูลขององค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา (NASA) ปฏิกิริยาของชั้นบรรยากาศกับออกซิเจนจะทำให้เกิดแสงออโรร่าสีเขียวและสีแดงอันเป็นเอกลักษณ์ ในขณะที่ไนโตรเจนเป็นสาเหตุของแสงสีน้ำเงินและสีม่วง
ปรากฏการณ์นี้หากเกิดในซีกโลกใต้จะเรียกว่าออโรร่าออสตราลิส (แสงใต้) และหากเกิดทางซีกโลกเหนือเรียกว่าออโรร่าบอเรลิส
สามารถชมแสงใต้ในออสเตรเลียได้ช่วงประมาณกี่โมง?
คาดว่าพายุแม่เหล็กโลกซึ่งมีความรุนแรงตามปรากฏการณ์นี้จะมีความรุนแรงสูงสุดในเย็นวันนี้
"เวลาที่คาดการณ์ว่าพายุสุริยะจะมาถึงนั้นไม่แน่นอน โดยมีความคลาดเคลื่อน 12 ชั่วโมงทั้งสองข้าง ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติสำหรับการปะทุของดวงอาทิตย์แบบนี้" ดร. เบรตต์ คาร์เตอร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการคาดการณ์สภาพอากาศในอวกาศจากคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย RMIT กล่าว
เพื่อช่วยให้คุณตัดสินใจได้ว่าควรออกไปดูหรือไม่ คาร์เตอร์แนะนำให้ติดตามข้อมูลสภาพอากาศในอวกาศที่กำลังจะมาถึงผ่าน BoM รวมถึงฟีดข่าวทางโซเชียลมีเดีย
Australians could catch a glimpse of the Aurora Australis on Tuesday night. Source: AAP / Ethan James
สามารถชมแสงใต้ในออสเตรเลียได้ที่ไหนได้บ้าง
ผู้คนในพื้นที่ทางตอนใต้ของรัฐวิกตอเรียและเวสเทิร์นออสเตรเลียมีโอกาสดีที่สุด โดยคาร์เตอร์กล่าวว่าหากพายุรุนแรงตามที่คาดไว้ ก็อาจมีโอกาสเห็นแสงใต้ได้ในเซาท์ออสเตรเลียและไกลออกไปทางตอนเหนือถึงบางส่วนของรัฐนิวเซาท์เวลส์
ปัญหาในการทำนายรายละเอียดที่ชัดเจนมากขึ้นของปรากฏการณ์ทางสภาพอากาศอย่าง ออโรร่า เป็นผลมาจากการขาดข้อมูลการวิจัยและแบบจำลองการคาดการณ์
คาร์เตอร์กล่าวว่า "ไม่มีทางรู้ได้แน่ชัดว่าปรากฏการณ์ทางสภาพอากาศในอวกาศครั้งนี้จะเป็นอย่างไร"
"เราคงต้องเฝ้าดูข้อมูลที่ส่งเข้ามาและดูว่าสภาพแวดล้อมเหมาะสมต่อการชมแสงออโรร่าหรือไม่"
