Κουστογέρακο: του Χριστού Γεράκι, το Kyogle και η Μάχη της Κρήτης

Το Κουστογέρακο, απομονωμένο ορεινό χωριό της Κρήτης, ήταν γνωστό πριν εκατοντάδες χρόνια με την ονομασία Χριστού Γεράκι. Το 1941 αποτέλεσε πυρήνα αντίστασης κατά των κατακτητών. Εκεί ο Βαρδής Γεωργιακάκης έκρυψε τον Αυστραλό στρατιώτη Frank Ezzy, δραπέτη απ΄το στρατόπεδο αιχμαλώτων των Γερμανών στα Χανιά. H κόρη του, Ruth Riordan, μας αφηγήθηκε την ιστορία του πατέρα της και της οικογένειας Γεωργιακάκη.

Frank Ezzy (first from the left) in Crete during the German occupation. Third from the left is the British SOE officer Arthur Reed. Source: Hide and Seek by Xan Fielding

Κάθε χρόνο στις 20 Μαίου η Ruth Riordan ανάβει ένα κερί. Ένα κερί στη μνήμη του πατέρα της Frank Ezzy και της οικογένειας Γεωργιακάκη που τον έκρυψε στη διάρκεια της κατοχής στη Κρήτη, απ΄το 1941 μέχρι το 1943. Για δύο χρόνια ο Φρανκ έζησε μαζί με την οικογένεια Γεωργιακάκη, στο σπίτι τους στο Κουστογέρακο.

Η Ρουθ δεν είχε ακούσει για το Κουστογέρακο όσο ζούσε ο πατέρας της. Αν και ήξερε ότι είχε πολεμήσει στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πατέρας της όπως και πολλοί άλλοι, δεν είχε μοιραστεί την ιστορία του με τα παιδιά του. Το πρωτότοκο παιδί του, η Ρουθ, άρχισε να συνειδητοποιεί ότι η ιστορία του πατέρα της ήταν λίγο μεγαλύτερη απ΄οτι νόμιζε όταν ο Φρανκ μια μέρα ήρθε σπίτι κρατώντας ένα βιβλίο που μέσα είχε μια φωτογραφία του. Την έδειξε στα παιδιά του λέγοντας ‘ Bλέπεται εδώ; Εγώ ειμ’ αυτός.’ Ήταν ντυμένος με πολιτικά και η λεζάντα της φωτογραφίας τον ανέφερε ως «κρητικός χωρικός» όπως είπε η Ρουθ μιλώντας στο SBS Greek.

Ruth with her father Frank. Source: Supplied

H Ρουθ έψαχνε για επτά ολόκληρα χρόνια για να βρεί την ιστορία του πατέρα της στη Κρήτη. Ξεκίνησε τις έρευνες το 2002 λίγο μετά τον θάνατο του Φρανκ. Της είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι λίγο πριν πεθάνει μιλούσε για τη Κρήτη και για το πόσο περήφανος ήταν για την συμμετοχή του στο πόλεμο.

Mετά απο πολλές προσπάθειες, η Ρουθ κατάφερε να βρεί ένα αντίγραφο του βιβλίου Hide and Seek που περιείχε την φωτογραφία του πατέρα της, επικοινώνησε με παιδιά άλλων Αυστραλών που είχαν πολεμήσει στη μάχη της Κρήτης και άρχισε να ιχνηλατεί την πορεία του Φρανκ ενώ παράλληλα μελετούσε την συμμετοχή των Anzacs στην εκστρατεία της Ελλάδας το '41 καθώς και την ιστορία τους στη Μέση Ανατολή όπου πολέμησε ο πατέρας της με την 6η Μεραρχία πριν μετατεθεί στην Ελλάδα.

Frank Ezzy Source: Supplied

Σημαντικό ρόλο έπαιξε ο Νεοζηλανδός Ian Frazer, o πατέρας του οποίου είχε πολεμήσει στη Κρήτη το ’41. Οι έρευνες του Ian Frazer, συγγραφέα του βιβλίου On the run, οδήγησαν τη Ρουθ στο Κουστογέρακο.

Ο Ian Frazer είχε ήδη βρεί την οικογένεια Γεωργιακάκη, μας είπε η Ρουθ και τόνισε «όταν έμαθα το όνομα της οικογένειας αποφάσισα να πάω στη Κρήτη, να τους συναντήσω και να τους πως ευχαριστώ γιατί έσωσαν τον πατέρα μου. Του έσωσαν τη ζωή. Κυριολεκτικά!"  είπε η Ρουθ και επανέλαβε εμφατικά ‘'Επρεπε να πάω’. 

Πριν όμως πάει η Ρουθ χρειάστηκε να λύσει έναν ακόμη γρίφο. Ο Ian Frazer είχε μιλήσει σε ηλικιωμένους Κρητικούς που έζησαν τον πόλεμο και την κατοχή. Ανάμεσά τους και  δύο γυναίκες που,, με πολύ σπασμένα αγγλικά, αναφέρονταν σ’ έναν Αυστραλό που είχαν κρύψει οι γονείς τους μέσα στο σπίτι τους ονόματι «Φρεντ». Για χρόνια κανείς δεν ήξερε ποιός ήταν ο «Φρεντ» μέχρι που η Ρουθ κατάφερε να ενώσει τα  κομμάτια του παζλ που την οδήγησαν στο Κουστογέρακο.

«Tότε αποφάσισα να πάω στην Κρήτη και να συναντήσω τις δύο γυναίκες» είπε η Ρουθ "όταν άκουσα τις φωνές τους, δεν μπορούσα να μείνω μακρυά, έπρεπε να πάω".

Ξεπερνώντας τα εμπόδια της απόστασης, του κόστους και της γλώσσας η Ρουθ πήγε στη Κρήτη. Οι  δύο γυναίκες ήταν οι κόρες του Βαρδή Γεωργιακάκη, της οικογένειας που έκρυψε τον πατέρα της για δύο ολόκληρα χρόνια. Πρώτα συνάντησε την Ελισάβετ και μετά την νεώτερη αδερφή της, τη Χρυσούλα.

Ruth Riordan and Elisavet in Crete Source: Supplied

Μέσα απ΄τα τόσα που της είπαν οι δύο αδελφές μιλώντας της για τα χρόνια της κατοχής σαν να’ θελαν να καλύψουν τις δεκαετίες της σιωπής, η Ρουθ ξεχώρισε μόνο τέσσερις λέξεις, τις μοναδικές λέξεις που οι δύο αδερφές ήξεραν στα αγγλικά. 'Ηταν οι λέξεις που τους είχε μάθει ο Frank Ezzy: 'Frank Ezzy -Kyogle-Australia".

The Georgiakakis family after the war. Chrisoula (first from the left) and Elisavet (first row from the left holding a baby). Source: Supplied

Θα νόμιζε κανείς ότι αυτό ήταν το τέλος της ιστορίας για τη Ρουθ. Το συμπέρασμα των ερευνών της. Η απάντηση στα ερωτηματικά της. Η κατάληξη του ταξιδιού της. Κι όμως, για εκείνη ήταν η αρχή. Η αρχή της σχέσης της με την οικογένεια Γεωργiακάκη, με την Κρήτη και την ιστορία του νησιού. Τα τέσσερα αγόρια της οικογένειας δεν ήταν εν ζωή όταν η Ρουθ πήγε στη Κρήτη. Οι δύο αδερφές όμως ζούσαν. H Ελισάβετ ζεί ακόμη  και σε λίγους μήνες θα γίνει εκατό τριών ετών.

Κι όπως οι γονείς τους πήραν στην οικογένεια τον Φρανκ, οι δύο αδερφές πήραν στις δικές τους οικογένειες τη Ρουθ που απο τότε επισκέπτεται τη Κρήτη συχνά.  Συνήθως την φιλοξενεί η Μαρία, κόρη της Χρυσούλας, που η Ρουθ την αποκαλεί «αδερφή». 'Οσο δε για τη Κρήτη η Ρουθ μας είπε ότι είναι το αγαπημένο της μέρος, περισσότερο απ΄το Kyogle όπου γεννήθηκε και ζει μέχρι σήμερα.

Ακούστε ακόμη