Η ιστορία της Αναστασίας είναι σαν ένα σύγχρονο παραμύθι. Ένα παραμύθι του παλιού καιρού, από εκείνα που λένε οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους. Και κάπως έτσι η εγγονή της Αναστασίας, η Λίτσα Αθανασιάδη, σχεδόν οχτώ δεκαετίες μετά, στην άλλη άκρη της γης αφηγείται μια αληθινή ιστορία που ακούγεται σαν παραμύθι. Γιατί ποιός μπορεί να πιστέψει ότι ένας τυφλός βρήκε έναν άνθρωπο που ήταν εξαφανισμένος για σχεδόν σαράντα χρόνια;
Η Αναστασία Κοκκινίδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην περιοχή της Τραπεζούντας στη Μαύρη Θάλασσα, σύμφωνα με την Λίτσα Αθανασιάδη, απόγονο της οικογένειας.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 η οικογένεια Κοκκινίδη μετανάστευσε στη Ρωσία προκειμένου να γλυτώσει απ΄τους διωγμούς και τις σφαγές των νεότουρκων που μαίνονταν στην περιοχή για χρόνια.
Η Αναστασία είχε εξαφανιστεί νωρίτερα κάτω από άγνωστες συνθήκες. Η κ. Αθανασιάδη, βασισμένη στις αφηγήσεις της γιαγιάς της Ειρήνης, αδελφής της Αναστασίας, και της μητέρα της Βαρβάρας, πιστεύει ότι η Αναστασία εξαφανίστηκε σε μια επιδρομή των Νεότουρκων στην περιοχή όπου ζούσε η οικογένεια.
Βαρβάρα Καλλιδοπούλου, ανηψιά της Αναστασίας.
«Η οικογένεια πίστεψε ότι η Αναστασία είχε σκοτωθεί» λέει η κ. Αθανασιάδη και συνεχίζει «Προσπάθησαν να την βρουν, ρώτησαν όπου μπορούσαν, απευθύνθηκαν στον Ερυθρό Σταυρό αλλά δεν κατάφεραν να την εντοπίσουν».
Η φυγή στη Ρωσία
Η οικογένεια Κοκκινίδη, όπως χιλιάδες άλλοι, κατέφυγε στη Ρωσία και βρέθηκε στην περιοχή του Νοβοροσίσκ όπου έζησε έως το 1939 όταν ο Νικόλαος Κοκκινίδης εξορίστηκε στη Σιβηρία στην διάρκεια των Σταλινικών διωγμών των εθνικών μειονοτήτων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
«Τον παππού Νικόλα δεν τον ξαναείδαν ποτέ» είπε η κ. Αθανασιάδη «Τότε η γιαγιά Ειρήνη πήρε τα πέντε ορφανά της και πήγε στην Ελλάδα».
Εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Δημήτριο, ένα χωριό της Κοζάνης, και εκεί πέρασαν τα δύσκολα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφύλιου.
Σ’ όλα αυτά τα χρόνια η Ειρήνη μιλούσε για την αδερφή της την Αναστασία και πως την έχασαν στα χρόνια πριν την Μικρασιατική Καταστροφή και τον μεγάλο ξεριζωμό του ελληνισμού. Ο χαμός αγαπημένων προσώπων είναι κοινός παρονομαστής στις αφηγήσεις των προσφύγων.
Λίτσα Αθανασιάδη (στη μέση της φωτογραφίας) με μέλη του χορευτικού της Ποντιακής Εστίας Μελβούρνης.
Εκείνη την εποχή τα μέσα συγκοινωνίας ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Οι περισσότερες μεταφορές γίνονταν είτε με ζώα είτε με τα πόδια και μόνο όταν υπήρχε ανάγκη.
Στην ύπαιθρο, και κυρίως στα χωριά, άνθιζε το περιπλανόμενο εμπόριο. Οι πωλητές που περιφέρονταν με τις πραμάτειες τους απ΄το ένα χωριό στο άλλο ήταν σύνηθες φαινόμενο. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και το άτομο υπεύθυνο για την επανένωση της Αναστασίας με την αδερφή της Ειρήνη. Το αξιοσημείωτο είναι ότι το άτομο αυτό ήταν ένας τυφλός. Παραμένει άγνωστο αν ήταν πλανόδιος πωλητής ή ζητιάνος.
«Μιά μέρα ένας άντρας που πήγαινε απ΄το ένα χωριό στο άλλο, είπε στη γιαγιά μου την Ειρήνη ότι η αδερφή της η Λεμόνα μένει σ’ ένα κοντινό χωριό στα Γρεβενά» είπε η κ. Αθανασιάδη.
Η γιαγιά Ειρήνη προσπάθησε να εξηγήσει στον τυφλό ότι δεν έχει αδερφή που να την λένε Λεμόνα, εκείνος όμως επέμενε. Έγραψε τότε σε ένα χαρτί ορισμένα ονόματα απ΄την οικογένειά της, στοιχεία που η αδερφή της θα μπορούσε να αναγνωρίσει. Και περίμενε.
(L-R) Ο Νικόλαος Κοκκινίδης με συγγενείς του. Credit: Supplied by L.Athanasiadis
«Ρίζα μ» στην ποντιακή διάλεκτο σημαίνει «ψυχή μου».
Η άγνωστη γυναίκα ρώτησε το κορίτσι αν γνωρίζει την Ειρήνη.
Η Βαρβάρα φώναξε τη μητέρα της που ήταν μέσα στο σπίτι εκείνη τη στιγμή. Έτσι, συναντήθηκαν οι δύο αδερφές, η Ειρήνη και η Αναστασία μετά από σχεδόν σαράντα χρόνια.
"Διαπίστωσαν ότι έμεναν στην ίδια περιοχή για 18 χρόνια" λέει η κ.Αθανασιάδη υπογραμμίζοντας ότι τα δύο χωριά δεν απέχουν περισσότερο από 60 χιλιόμετρα μεταξύ τους.
Πως η Αναστασία έγινε Λεμόνα
Η Αναστασία βρέθηκε στην Ελλάδα λίγο μετά την εξαφάνισή της και σε ηλικία μόλις δεκατριών ετών παντρεύτηκε. Κατά συνέπεια το επίθετό της άλλαξε. Αυτός ήταν ένας λόγος που οι γονείς της δεν μπόρεσαν να την εντοπίσουν. Η Αναστασία δεν άλλαξε μόνο το επίθετό της αλλά και το βαφτιστικό της όνομα. Κι αυτό γιατί, όπως εξηγεί η κ. Αθανασιάδη, ο σύζυγός της, που αγαπούσε πολύ την πρώτη του γυναίκα, της έδωσε το όνομά της, Κι έτσι η Αναστασία έγινε Λεμόνα. Οι γονείς της δεν είχαν καμιά πιθανότητα να την εντοπίσουν.
Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια και να εμφανιστεί ένας τυφλός , περιπλανόμενος άντρας που άκουγε τις ιστορίες και τα βάσανα του κόσμου στα χωριά που ταξίδευε. Ήταν εκείνος που κατάφερε να ενώσει τις δύο αδερφές ενώνοντας τις κουκίδες.
Η Αναστασία είχε χάσει τα πάντα εκτός απ΄τις αναμνήσεις της. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα έχασε τους γονείς της, τα αδέρφια της, το σπίτι της, το χωριό της, το επίθετό της και το όνομά της. Έπαψε να’ναι η Αναστασία και αποδέχθηκε τη ζωή ως Λεμόνα.
Η ιστορία της εντάχθηκε στο αφήγημα της οικογένειας Κοκκινίδη και την έφερε στην Αυστραλία η ανηψιά της Βαρβάρα το 1966 όταν μετανάστευσε στη Μελβούρνη με τον σύζυγό της και την κόρη της Λίτσα που την μοιράστηκε μαζί μας.
Η Λίτσα Αθανασιάδη ήταν βασικό στέλεχος της επιτροπής ανέγερσης μνημείου προς τιμή του George Divine Treloar, του Αυστραλού που έσωσε χιλιάδεςΈλληνες πρόσφυγες την περίοδο του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι της Μικρασιατική Καταστροφή.
Το μνημείο βρίσκεται στο Ballarat, στην πολιτεία της Βικτώριας.
"Δίπλα στον Treloar υπάρχει ένα κοριτσάκι, ένα προσφυγόπουλο, που κάθεται πάνω σε ένα μπόγο και κρατά ένα κύπελλο. Το ονόμασα "Λεμόνα" γιατί κάπως έτσι θα πρέπει να'φτασε η Λεμόνα στην Ελλάδα" είπε η κ. Αθανασιάδη με δάκρυα στα μάτια.
Διαβάστε και ακούστε ακόμη
